Printversie

Willem Snapper's nieuwsbrief 675 van 27 augustus 2023

de staatsgreep in Niger
en
de dood van Wagner-leider Prigosjin

Ik gebruik vaak de termen ECOWAS en CEDEAO door elkaar.
ECOWAS staat voor de economische WestAfrikaanse Unie CEDEAO staat voor de politieke Wast-Afrikaanse Unie.

Dinsdag 1 augustus
Er gebeuren rare dingen op mijn computer. Ik ben vast en zeker ten prooi gevallen aan hack. Het is begonnen met mijn Facebook, daarvoor moet ik mij in allerlei kronkels draaien om dat terug te krijgen. Niet zo erg, ik heb nog geen tijd gevonden om het op te lossen
Erger zijn de tientallen foute mails die ik verzounden zou hebben, die ik "terug" krijg en waar ik niets mee te maken heb. Het zijn er nu meer dan 150. En tot overmaat van ramp was vanmorgen zelfs mijn hele mail-account niet meer bruikbaar.
Ik heb mijn provider gevraagd wat er aan de hand is. Na een paar uur heb ik mijn mailadres gewoon maar verwijderd en een nieuwe aangemaakt, volgens mij is dat nu tot mijn grote opluchting opgelost. Ik krijg geen onbestelbare emails meer van volstrekt onbekende adressen. Maar wat en waarom ik tegen deze problemen aanliep is mij niet duidelijk. Facebook komt later wel.
Ik heb het druk met een hele stapel identieke laptops met allerhande problemen. Ik heb er tot nu toe eentje kunnen repareren, geen leuke klus.

Woensdag 2 augustus
De interventie van ECOWAS (de West-Afrikaanse Economische Unie) in Niger wordt in Mali en in Burkina Faso opgevat als een oorlogsverklaring aan Mali en aan Burkina Faso.
De staatsgreep in Niger is een beangstigende ontwikkeling in West Afrika. Sinds 2020 is het al de derde.
Vooral in Niger zijn de Franse belangen groot, eigenlijk vele malen groter dan die in Mali en Burkina. Dat komt vooral door de uraniumwinning in het noorden van Niger. Frankrijk is voor zijn energie in het thuisland voor een belamgrijk deel afhankelijk van de uranium uit Niger.
Dat zal ongetwijfeld een belangrijke reden zijn waarom de CEDEAO of de ECOWAS een eventueel militair ingrijpen in Niger voorstellen om de afgezette president Bazoum weer terug in het zadel te helpen. Frankrijk neemt direct maatregelen door Franse ingezetenen te evacueren naar Frankrijk. Vandaag arriveerden drie vliegtuigen met 600 Fransen in Parijs. Er zijn ook andere nationaliteiten gerepatrieerd, onder wie een aantal Nederlanders.

Donderdag 3 augustus
Belangrijk nieuws van gisteren is dat buurland Nigeria de grenzen naar Niger heeft gesloten en de hoogspanningslijn naar Niger heeft afgesloten, waardoor 70% van het land zonder stroom zit. De nieuwe militaire leider van de staatsgreep Tiani in Niger verklaarde niet toe te geven aan de eisen van ECOWAS (de Economische Unie in West-Afrika) om uiterlijk op 6 augustus de democatie te herstellen. Het lijkt mij onmogelijk dat ECOWAS werkelijk militair in het land zal ingrijpen om Bazoum weer in het zadel te helpen.
Ik maak mij trouwens zorgen dat nog meer landen gevaar lopen dat militairen een staatsgreep plegen, zoals misschien Ivoorkust en Senegal. De onvrede van de bevolking over de aanwezigheid van vooral Fransen is overal groeiende.

Ik ben nog steeds bezig met die laptops en eigenlijk schiet het helemaal niet op. Ik ga er deze ochtend nog mee door, maar dan stop ik ermee.

Vrijdag 4 augustus
De staatsgreep in Niger doet zich voelen. Een delegatie van de CEDEAO is niet verder gekomen dan het vliegveld van Niamey, zij hebben de leider van de junta Tiani niet gesproken. Hij houdt voet bij stuk en geeft geen krimp. De duimschroeven worden het land steeds meer aangedraaid. De handel met Niger wordt steeds meer bemoeilijkt, er dreigen tekorten op voedselgebied, de prijzen van de eerste levensbehoeften stijgen de pan uit. Op Twitter (X) lees ik dat er geen geld meer uit de "muur" komt. Ivoorkust maakt zijn troepen gereed om te helpen bij een mogelijke militaire ingreep. Websites als RFI en France24 zijn uit de lucht gehaald en slechts te bezoeken via een VPN.
De militaire overeenkomsten tussen Niger en het Franse leger werden opgezegd. Honderden inwoners met een politieke achtergrond zijn gearresteerd en gevangen gezet, zo lees ik op internet.
Zie ook de Washington Post.

Onderussen word ik lek gestoken door de muggen. Ik heb gespoten, maar dat helpt niet veel, ik heb nu de venrtilator aangezet op bijna het maximum, dat lijkt iets uit te maken.
Ik zit buiten voor de deur. Het is drukkend warm, het is aan het donkeren en het lijkt of er regen op komst is.

Ik ben toch nog de hele dag bezig geweest met die vermaledijde laptops. Ik heb er vier van de negen werkend. Voor de defecte exemplaren heb ik onderdelen nodig.
Bakary belde daarnet, dochter Ami is geslaagd voor haar BAC, eindexamen Lyceum, hij was opgetogen!
Bakary vertelde dat Belgische Bocar hem enkele van die laptops wilde verkopen, dezelfde die Bocar mij gaf om te repareren. Ik weet niet precies of ze het deden of niet, maar de Engelse installatie beviel hem niet. Bocar zou er zestig vanuit België te hebben opgestuurd!

Zondag 6 augustus
Het is ongeveer een uur of vier. En het regent zachtjes. Er zijn veel te veel muggen.
Vanmorgen heb ik in Sévaré 100 kilo wasmiddel besteld voor onze wasmachine en ik heb 150 euro aanbetaald. Dat moet waarschijnlijk uit Bamako komen, hoewel de vorige bestelling uit Ouagadougou kwam. En ik kocht een nieuwe gasfles. Founé was toe aan een nieuw matras, die dingen zijn ook flink duurder geworden. Ik betaalde 90 euro. Het geld vliegt mij weer door de vingers. Ook Yacouba, vroegere medewerker van de tuinen, vroeg om 75 euro voor medicijnen, last van zijn buik.

Maandag 7 augustus
Zo 's-ochtends zit ik vaak een uurtje buiten, dat is het meest prettige moment van de dag. Maar nu wordt het opeens veel donkerder, de lucht trekt helemaal dicht. Er is vast regen op komst.

Op 4 augustus zijn 20 Malinese soldaten gesneuveld bij een aanval van Islamitische Staat in de buurt van Menaka, vlak bij de grens met Niger.
In het plaatsje Bodio dichtbij Bandiagara lieten 17 personen het leven en werden twee gewond bij een aanslag van jihadisten in het weekend van 5 op 6 augustus.
De aanval vond plaats één dag nadat de MINUSMA daar hun kamp bij Ogossagou overdroegen aan het Malinese leger. In maart 2019 werden in die plaats door jihadisten meer dan honderd burgers gedood.

Dinsdag 8 augustus
In Niger is de afgezette president Bazoum vervangen door Ali Mahaman Lamine Zeine. Men spreekt van eem eerste minister en niet van een president. Het is mij voorlopig niet bekend wat het verschil is. Maar op zich is dit misschien positief nieuws. Er werden ook een aantal andere ministers benoemd. Er was veel onvrede over Bazoum, vooral over zijn economisch beleid. Zeine bekleedde eerder andere functies in vorige regeringen.
Er speelden waarschijnlijk ook meningsverschillen tussen de afgezette president Bazoum en de leider van de staatsgreep Tiani.
Bazoum wordt vastgehouden in een kelder van het presidentieel paleis, daar zou geen daglicht binnenkomen en bovendien is er geen electriciteit. Het zijn niet de allerbeste omstandigheden.

Niger heeft voorlopig zijn luchtruim gesloten om eventuele aanvallen van ECOWAS te voorkomen. Dat betekent ook dat het voor noord-zuidverkeer moeilijker wordt om over de Sahel te vliegen, vliegtuigen op weg van Europa naar het zuiden moet nu behoorlijk omvliegen.
In de tussentijd heeft Air France zijn vluchten op Niger, Mali en Burkina opgeschort.

Woensdag 9 augustus
In de krant Le Monde lees ik dat 41 asielzoekers zijn verdronken op hun tocht van Sfax in Tunesië naar Europa. Vier opvarenden hebben de rampzalige tocht overleefd en zijn op het eiland Lampedusa afgezet.

Deze morgen hebben we vergadering met onze equipe. Door de bank genomen gaat het redelijk goed met de tuinen. Natuurlijk zijn er altijd kleinigheden die opgelost moeten worden. Soms speelt de veiligheid van de equipe ons enigszins parten. Zo moet de equipe eerst bellen om te vragen of ze veilig naar Sangubaka kunnen gaan.
We zitten midden in de regentijd, in de tuinen groeit de gombo goed, maar ze telen ook veel blad van de zoete aardappels, die zijn populair. De groentes verkopen goed op de markten. In Dialangou zijn een aantal jongelui die voor de bevloeïng zorgden weg gegaan.

Vrijdag 11 augustus
Gisteren was daar de vergadering van ECOWAS over de te volgen taktiek aan gaande de staatsgreep in Niger. Afgelopen zondag verliep het ultimatum om de staatsgreep terug te draaien op straffe van militair ingrijpen van de ECOWAS. Dat is dus gelukkig niet gebeurd, maar de deelnemende ECOWAS-landen is gevraagd om dan wel alvast militaire voorbereidingen te treffen als onderhandelingen op niets uitlopen. Tot nu toe heeft de militaire regering onder leiding van Tiani alle onderhandelingen categorisch afgewezen.
De militaire junta eist trouwens dat de Franse militairen uit Niger vertrekken.
In Mali is het ook onrustig. De Minusma heeft zich teruggetrokken uit Ber, een plaats niet ver van Timboektoe. Er is nu onenigheid tussen de CMA en de Malinese militairen anderszijds, welke partij het kamp van de Minusma zal betrekken.

Ik ben druk aan het lezen in mijn nieuw e-reader. Ik word alleen de hele tijd gestoord door bloeddorstige muggen. Om eventuele malaria in de kiem te smoren ben ik vandaag aan een anti-malariakuur begonnen.

Zaterdag 12 juli
Zo raar, ik ben vandaag nog steeds niet aangevallen door muggen. Waarom zijn die er de ene dag wel en de andere niet?
De spanningen tussen de Sahel-landen lopen constant op. De junta in Mali heeft bepaald dat Air France gedurende de "zomer" niet meer welkom is in Bamako. Dat betekent dat Air France zijn vluchten op Bamako tot in oktober zou moeten opschorten. Het is een reactie op de eerdere beslissing van Air France om zijn vluchten op Bamako op te schorten tot 18 augustus.

Zondag 13 augustus
Gisteravond ben ik om 7 uur gaan slapen. Ik was zo ongelooflijk moe, ik hield het niet meer. Ik begreep eigenlijk niet wat er aan de hand was. Ik wijt het aan de malariakuur, ik neem die pillen een enkele keer, zes pillen over drie dagen. Die moeheid kwam mij niet bekend voor. En van echt goed slapen kwam het ook niet echt, ik werd 14 keer wakker omdat ik moest plassen. Ook dat ben ik niet gewend.
En vandaag ging voor de verandering om goed 7 uur het licht weer uit. Ik besloot maar direct mijn bed op te zoeken, gevrijwaard van muggen onder mijn moustiquaire. Je weet nooit hoe lang die storing gaat duren.
En wat die 14 keer plassen betreft, daar had ik de afgelopen nacht helemaal geen last meer van. Ik moest er maar twee keer uit.
Trouwens van de week zat ik in de halve schemering buiten en boven mijn hoofd was het een drukte van belang van vleermuizen, die deden zich hopelijk te goed aan de muggen. Die vleermuizen zijn best bijzonder, ik zie ze bepaald niet vaak.

Dinsdag 15 augustus
Ik heb de afgelopen dagen het nieuws iets minder gevolgd. Ik las op Twitter dat de Fransen ook in Mali werd aangespoord Mali te verlaten. Maar gelukkig heb ik daar verder niets meer van gehoord, dus dat was waarschijnlijk een nep-bericht.
En het is onrustig in het dorp Ber, niet ver van Tombouctou, waar de Minusma een onderkomen had. Nadat die was vertrokken werd het kamp in bezit genomen door de CMA (Coordination des Mouvements de l'Azawad), maar het Malinese leger in samenwerking met de Russen pikten dat niet. De ex-rebellen van de CMA zouden zijn verdreven. De CMA is een Touareg coalitie die volgens het vredesverdrag van Algiers uit 2015 een zekere souvereiniteit bezitten.

Vrijdag 18 augustus
Ik heb het druk, maar waarmee eigenlijk? Met niks?
Ik ben nog steeds bezig met een grote stapel laptops, ze hebben allemaal diverse problemen. Ik kan een enkele repareren met de onderdelen van andere laptops, maar het is veel werk.

Eergisteren kreeg ik opeens problemen met de stroomvoorziening. Het leek erop dat de accus niet meer werden geladen. En gisteren was het al niet anders. Voor de verandering was het niet zo'n groot probleem, want we hebben al een paar dagen geen coupures meer, dat is op zich een wonder. Ik heb de electricien Adama gebeld om te komen kijken. En om de batterijen vrij te maken, moet er altijd veel worden verplaatst. Het is dus nu een behoorlijke chaos. Adama komt vandaag terug om een nieuwe regulateur te plaatsen, de oude blijkt defect.
En vanmorgen hadden we ook weer eens geen water. Hoe dat kan is niet duidelijk. Ik geef toe, de afgelopen dagen was er veel bewolking, waardoor de pomp misschien te weinig capaciteit had, ik heb vanmorgen de hoofdkraan van het waterleidingbedrijf maar weer open gezet, dan kan ik tenminste douchen. Overigens heeft het bij tijd en wijle flink geregend, de boeren zijn er blij mee. De regentijd is echter wel zo'n beetje twee maanden te laat ingezet. Of het met de oogst goed gaat aflopen is de vraag.

De ECOWAS wil nog steeds ingrijpen in Niger, maar meerdere landen zien dat niet zitten. Dus dat zal niet de oplossing zijn. Poutin heeft ook verklaard tegen een interventie te zijn. Die man heeft zoveel boter op zijn hoofd na wat hij allemaal teweegbrengt in Oekraïne. Hij probeert natuurlijk zoete broodjes te bakken met de junta in Niger om daar meer invloed te krijgen. Wagner ligt op de loer om daar ook te infiltreren.
In het noorden van Niger zijn enkele dagen geleden 17 Nigerese miliairen om het leven gekomen bij een aanval van jihadisten op zo'n 60 km van Niamey, in de buurt van Koutougou tegen de Malinese grens. Bij deze aanval zouden een honderdtal jihadisten zijn gedood volgens Reuters.
Nigerese journalisten zijn bevreesd voor publikaties waar de junta niet blij mee zou kunnen zijn. De junta probeert zo de oppositie de mond te snoeren. Er zouden vele journalisten zijn gearresteerd. Kort na de staatsgreep vonden er demonstraties plaats in Niamey voor de terugkeer van de domocratische orde, maar die werden hardhandig uit elkaar geslagen door de ordetroepen, waarbij zelfs een dode viel te betreuren. Het is op dit moment nog niet zo zeker dat het hele volk achter de staatsgreep staat.

Frankrijk gaat niet akkoord met het opzeggen door Niger van hun militair verdrag. Frankrijk onderhanderlt niet met illegitieme en illegale autoriteiten. (21 augustus)

Adama, de electricien, is enkele uren bezig geweest met het repararen en veranderen van de hele installatie. Hij heeft nu een Victron omvormer geInstalleerd en een nieuwe regulateur. Die Victron stamt nog uit de periode dat de Stichting Mopti een internetcafé had opgezet. Maar dat internetcafé is al jaren ter ziele. Adama is er uren mee bzig geweest, maar het werkt. De oude omvormer geef ik dan aan Isac, die kan hem goed gebruiken in zijn nieuwe dorp Pel in de brousse. Hij heeft daar een huis moeten huren, dat was niet zo'n punt. Maar hij maakt zich zorgen over de weg van Bandiagara via Bankass naar Pel en Koro. Overal zitten gaten in de weg of is het asfalt verdwenen. Grote kans op mijnen, in die streek is het helemaal niet rustig.

Zaterdag 19 augustus
Het lijkt erop dat mijn nieuwe installatie van de apparatuur voor het opladen van de batterijen goed werkt, misschien wel beter dan voorheen.
De ECOWAS heeft ferme taal gesproken, als de junta in Niger morgen niet inbindt of terugtreedt vind er een militaire interventie plaats. De datum wordt nog even in het ongewisse gelaten.
Ik twijfel of dit geen loze dreiging is, de inval zou wel eens nare consequenties kunnen hebben. Het lijkt mij geen goede actie. Mali heeft verklaard dat men uit de CEDEAO stapt als de ECOWAS werkelijk Niger binnenvalt.

Het is vanmiddag 32 graden met een luchtvochtigheid van 70, het is behoorlijk heet.
Sinds een week blokkeren jihadisten de weg van Douentza naar Tombouctou. Niemand komt er door, geen bussen, geen vrachtwagens, de wachtenden zijn vertwijfeld. Het leger doet niets en laten de mensen aan hun lot over. Het is in de regentijd de enige weg om Tombouctou over de weg te bereiken.

Zondag20 augustus
De afgelopen nacht werd de omgeving geteisterd door stormachtige winden, ik lag bijna te schudden in mijn bed. En vanmorgen vroeg is Diahara voor haar vakantie vertrokken naar Bamako, dan kan ze even tot rust komen. Ze heeft dan misschien veel energie, maar ze werkt te hard, zoals zoveel Malinese vrouwen.

Gisteren heeft dan eindelijk een delegatie van de ECOWAS met de junta in Niger kunnen spreken. Het gevaar van een dircte aanval vanuit de ECOWAS is even afgewend. Tiani verklaarde later voor de Niger-TV dat er binnen drie jaar verkiezingen zullen worden gehouden. Het is een beetje hetzelfde procedé als in Mali, veel beloven, maar er gebeurt waarschijnlijk niets. Tiani wil ook de grondwet ter discussie stellen en die te bespreken met de Nigerese bevolking. Net als in Mali, waarschijnlijk door te bekokstoven dat de militairen aan de macht kunnen blijven of tenminste aan de regering kunnen deelnemen.

Ik las vandaag op het internet dat het dorp Yarou in de regio Bankass
door jihadisten of terroristen is aangevallen waarbij 20 doden vielen en 11 gewonden. Bovendien namen ze al hun vee mee. Het dorp werd met de grond gelijk gemaakt.
En tegelijkertijd zijn bij een aanval in een dorp bij Dacoumbo, vlak bij Bandiagara, 14 doden en gewonden te betreuren.
De junta heeft duidelijk andere dingen aan het hoofd, zij grijpen niet in en als ze wat doen is het veel te laat.

Maandag 21 augustus
In Niger komt het niet meer goed. De jeugd heeft op agressieve manier na de ontmoeting met de Nigerese junta de delegatie van de ECOWAS naar het vliegveld van Niamay begeleid, de beelden die ik op Twitter (X) zag deden mij huiveren.
De dagen dat zich steun voor de afgezette president Bazoum manifesteerde lijken definitief voorbij.
Me dunkt dat een inval door de ECOWAS-landen desastreus zal aflopen.
Overigens las ik ook dat Burkina Faso overweegt zijn lidmaatschap van de ECOWAS op te zeggen. Wie volgt?

Donderdag 24 augustus
Vooral eergisteren was ik druk met de installatie van de snelste laptop die ik tot nu toe onder ogen kwam. Alles ging voorspoedig tot op een zeker moment. Hij was niet meer vooruit te branden. De eigenaar heeft geen geld voor een nieuwe disk (ongeveer 50 euro).
Tot mijn verwondering kwamen er wel opeens vier pakketjes aan uit China, verwondering omdat ik vermoedde dat het wel eens heel moeilijk zou zijn nadat Air France niet meer mocht landen.
En gisteren, het grote nieuws dat Progishin zou zijn gedood bij een vliegtuigcrash. Volgens Derk Sauer is het duidelijk, Poetin heeft afgerekend met een in zijn ogen een querulant. Op zich goed nieuws, nu Poetin zelf nog. Dat lijkt mij een oorlogsmisdadiger van ongekende omvang. Wel opmerkelijk dat de mensen hier op het erf eerder op de hoogte waren dan ik zelf.

Ik lees ook op het internet dat de nieuwe Belgische ambassadeur geen toestemming krijgt om zijn intrek te nemen in Ouagadougou. Ik hoorde ook dat een nieuwe Nederlandse ambassadeur vooreerst geen toestemming krijgt om zijn intrek te nemen in Bamako.

Zaterdag 26 augustus
Ik luisterde vannacht naar het nieuws op radio 1, in Niger is de Franse ambassadeur gesommeerd het land binnen 48 uur te verlaten. Hij weigert voorlopig te vertrekken omdat men het huidig bewind in Niger niet erkent.

Over S. Ik schreef in mijn vorige nieuwsbrief dat zij uit Gabon is teruggekeerd naar Bamako. De sida (aids) organisatie heeft ervoor gezorgd dat zij in haar eigen dorp verder kan revalideren. De sida heeft haar flink te pakken gehad. Ze hebben haar een invalidewagentje meegegeven plus medicijnen voor de duur van 5 maanden. Het gaat haar redelijk en haar herstel vordert. Op de terugweg naar Korientze hebben bandieten de bus overvallen en hebben ze haar medicijnen gestolen.

Zondag 27 augustus
Ik vond vanmorgen deze Frontlinie nieuwsbrief van Bram Vermeulen in mijn mailbox. Daarin schrijft hij onder andere over Niger, interessant om te lezen.