Mopti home page
Klik hier voor de printversie

Willem Snapper's nieuwsbrief nr 669 van 5 maart 2023.

U kunt zich altijd per mail aan- of afmelden voor de maandelijkse aankondiging: wsnapper@mopti.nl

vrouwen in Médina Coura met allemaal nieuwe gieters

overweldigende decemberactie
en
en er was licht

Door de nieuwsbrief heen foto's van de tuinen (Gouro en Makan)

Woensdag 1 februari
Het begint weer goed, wat een pokkendag. Vanaf vanmorgen acht uur geen internet, na twee uur met mijn geduld spelen bel ik dan maar weer de provider. Wat de technicus doet weet ik niet, mogelijk doet hij ergens een reset. Er komt enig leven terug, maar het internet is traag als stroop. Ondertussen hebben we ook nog enkele stroomonderbrekingen, dat schiet ook niet erg op.
Nu vanmiddag is het ok. Tot dat ook nu weer de stroom uitvalt. Driekwart van de dag verloren.
Ik hoorde ook van meerdere mensen dat ze na een update van de website mijn nieuwsbrief niet konden lezen. Ik kon daar zelf niets aan verhelpen, de fout ligt bij de provider. Ze hebben het na twee dagen opgelost, maar het was niet voor het eerst, in voorgaande jaren hetzelfde liedje. Slechte service en de lezers zijn de sigaar, mijn imago misschien ook.

Vrijdag 3 februari
Ik lees op het internet dat in Bamako een demonstratie is verboden van een aantal kritische politieke partijen die ageren tegen het huidige bewind.

Zaterdag 4 februari
Ik zit mij eigenlijk al de hele dag te vervelen. Sinds vanmorgen negen uur geen stroom. Iemand vertelde dat het elektriciteitsbedrijf een portaal moest verplaatsen.
Ik zit voor mijn deur en kijk naar de vogeltjes die zich tegoed doen aan de mil-graankorreltjes. Mijn vuurvinkjes van de ventilator zijn sinds maandag vertrokken. Waarschijnlijk is het broedsel dood of zo.
Een verloren dag in elk geval. Ik heb alleen mijn huis een beetje opgeruimd, morgen komen de kinderen schoonmaken.
Tjonge, om vier uur hebben we eindelijk weer spanning.
Bij Argos op radio 1 een fragment over ontwikkelingssamenwerking? Misschien vindt u dit interessant?

vrouw aan het wieden in de tuin van Tiamoye

Zondag 5 februari
Vanmorgen is het grote schoonmaak. Adama ontdekte dat iemand de benzine uit mijn aggregaat had gestolen. Jammer, niet zo heel erg, maar wel dat ze de dop niet hebben teruggeplaatst. De kinderen lieten mij ook niet met rust tot ik er klaar voor was. Zo moet ik nog ontbijten en naar de toilet. Wat een stof trouwens, de halve woestijn hebben ze opgeveegd. Het was wel nodig.

Woensdag 8 februari
Maar wat een toestanden in Turkije en Syrië met die verschrikkelijke aardbevingen!
Gisteren heb ik afscheid genomen van mijn Malitel-internet-abonnement. Ik had daar zoveel problemen mee en mijn abonnement loopt aan het eind van de maand af. Dus nu heb ik van Orange Mali een So'Box op 4G. Voor nij is het een verademing, heerlijk. Maar voor de familie ligt het anders. Voor hun kocht ik in november een repeater, zodat zij zich makkelijker konden verbinden. Die werkte tot nu toe heel stabiel, maar het aansluiten op de So'Box is een ander verhaal. Ik ben er gisteren de hele dag mee bezig geweest en het is mij niet gelukt. Ik geef het nog niet op, al vermoed ik dat er een probleem is met het apparaat.
Vanmorgen een vervelend akkefietje, ik verdacht petit Willem ervan een biljet van 500 cfa te hebben weggenomen (het gaat over 75 eurocent, waar hebben we het over?). Dat had ik op mijn werktafel neergelegd opdat Adama vanmorgen brood kon kopen. Nou dat biljet was dus verdwenen en Adama vond het biljet in de schooltas van petit Willem. Je suis désolé. Het jongetje is dus nu al niet te vertrouwen. Jammer.

Ondertussen is de vertegenwoordiger van de afdeling mensenrechtenschendingen van de Minusma het land uitgezet vanwege vermeende steun aan Aminata Dicko, die zich onlangs bij de VN had uitgesproken over schendingen van het Malinese leger en de Russische Wagner-militairen. Dicko zou een veilig heenkomen hebben gevonden in Europa, vanwege voortdurende bedreigingen in Mali.

Diahara is zo trots op haar nieuwe stage-outfit!

Zaterdag 11 februari
Sinds eind oktober van het vorig jaar wachtten wij op de uitslag van het eindexamen van de School voor Verpleegkundigen, en vandaag dus hoor ik dat Mariama is geslaagd. Daarover werd ik vandaag gebeld door de school. Ik heb Mariama gefeliciteerd en zij was in alle staten van blijheid. Maar wat heeft die uitslagen ongehoord lang op zich laten wachten! En voordat zij ook echt haar diploma krijgt kan daar ook nog minimaal een jaar overheen gaan.
Gisteravond hadden we voor het eerst dit jaar te maken met een stroomonderbreking die van zes tot tien uur in de avond duurde, dus ik moest zowel koken als eten bij het licht van een zaklantaarn.

De Sanogo's zijn niet zo tevreden met het nieuwe huis, het gaat vooral om de deuren die van een slappe kwaliteit metaal zijn gemaakt. Ablo heeft mij daar nooit over gesproken, maar de Sanogo's hebben wel gelijk. De deuren zwabberen en sluiten niet erg lekker. Om dat te veranderen dienen alle buitendeuren worden vervangen en opnieuw geschilderd, dat gaat in de papieren lopen. Ik weet nog niet hoe we dat moeten oplossen.

Ben ik nou zo gelukkig met mijn nieuwe Orange internetverbinding? Vandaag ligt de verbinding er voortdurend uit. Moet ik nu weer terug naar de oude situatie?

De Russische minister van buitenlandse zaken Lavrov brengt bezoeken aan enkele West-Afrikaanse landen waaronder Mali om zoete broodjes te bakken. Hij belooft het leger te blijven steunen bij de strijd tegen het jihadisme. Daarna reist hij door naar Mauritanië om daar te onderzoeken wat Rusland voor dat land kan betekenen. (Op 24 februari stemde Mauritanië trouwens tegen de veroordeling van Rusland bij de VN, zie verderop. Dus de zoete broodjes hebben in Mauritanië kennelijk niet gewerkt.) Overigens heeft Mauritanië veel minder problemen met jihadisten en terroristen, hoe dat komt is niet helemaal duidelijk. Mogelijk dat het islamitische bewind daar een strakkere hand heeft bij de handhaving van veiligheid.

de tuin van Médina Coura

Zondag 12 februari
Ik heb er vandaag de nodige verwensingen uitgegooid. Liefst zes keer werd de stroom uitgeschakeld. Het is nu zes uur in de avond, houden we het licht aan???

Maandag 13 februari
Ik ben mijn computer aan het re-installeren, ik had nare problemen, ik hoop dat die nu zijn opgelost. Toch ook vandaag weer drie stroomonderbrekingen en de dag is nog niet voorbij.

Woensdag 16 februari
Om 9 uur schakelde de stroom uit en die keerde pas weer terug om half tien in de avond. Om gek van te worden.
In elk geval kon de vergadering van onze equipe wel doorgaan.

De zaden hierboven van de firma Agrisem zijn van een betere kwaliteit

Alle tuinen kwamen natuurlijk aan de orde. Basicly gaat het de tuinen heel goed, eigenlijk allemaal. Toch doen zich her en der wel wat problemen voor. Zo is er in Médina Coura, Dialangou en Tiamoye watertekort. Niangaly gaat uitzoeken wat er aan de hand is. Het is goed mogelijk dat de pompen moeten worden schoongemaakt, ze kunnen verstopt zitten met modder en banco.
In Walirdé denkt hun president Nana Diawara dat zij de eigenaresse is van de hele tuin en dat is natuurlijk niet zo. Het is een gezamenlijk project, voor alle vrouwen! Het is hun Association die eigenaar is. Ze hebben er trouwens nooit een cent voor betaald, ik heb alles uit eigen zak voorgeschoten. Ook na meerdere malen aandringen hebben ze daar nooit op gereageerd.

De tuin van Barigondaga gaat heel goed.

Onze equipe houdt vol dat er in de tuinen geen problemen zijn met een maandelijkse bijdrage van de vrouwen. Toch denk ik daar anders over, al kan ik dat niet zo makkelijk controleren. Er wordt wel geld ingezameld voor de gardien (de bewaker), maar voor onderhoud of reparaties blijft er normaal gesproken niks over. En er wordt regelmatig geld verdiend, dat is zeker en dat is hartstikke fijn.
Voor het schooltje van de AVPS in Walirdé is Moussa al een tijd aan het zoeken naar schoolbanken. De arme kinderen volgen de lessen zittend op de grond.

Het is het eind van de dag. Vandaag tot mijn geluk (en dat van veel anderen) geen stroomstoringen. Ik lees een artikel in de NRC. "Luitenant-generaal Kees Matthijssen: ‘We kunnen onze handen niet van Mali aftrekken’".
Wat moet ik ervan zeggen. Het stemt mij enigszins triest. Helaas, ik ontdek vandaag dat het artikel achter een betaalmuur zit.

Zaterdag 18 februari
Weer ellende, ik durf het nauwelijks meer te melden, maar we zitten sinds vanmorgen 7 uur zonder stroom. Gezien het tijdstip zal het vast weer de hele dag duren. Je weet van tevoren nooit hoe lang het duurt. Het ging de afgelopen twee dagen juist zo goed: geen coupures.
Ik maak mij een beetje boos om de Sanogo's. Founé zit met Maman en met Oumou in Bamako voor een bruiloft. Zij heeft de reis zelf betaald uit haar spaarpot, maar ze heeft het huishoudgeld voor de familie lekker meegenomen, zodat ik moet bijspringen. Daar baal ik van. En het leven voor mij is al zo duur. Iedereen zit achter mijn geld aan. Gisteren weer Amahiré, ze wil lid worden van de Orde van Verpleegkundigen, hup weer 45 euro voor de inschrijving alleen. En zo zou ik dat ook voor mijn andere studenten moeten neertellen, dit nog afgezien van de jaarlijkse contributie. Ook de kosten voor alle bromfietsen hakken erin. Ze zitten zo in elkaar dat ze snel stuk gaan. Van de week nog bijna 100 euro betaald voor onderhoud. Voor Diahara moet ik binnenkort ook een bromfiets kopen. Nu loopt zij twee keer per dag naar school, al is dat niet heel ver. Als zij straks stage moet lopen wordt dat andere koek.
De smid van Ablo heeft behoorlijk slecht werk geleverd, de metalen deuren en ramen zijn van extreem slappe kwaliteit. Voor 110 euro geef ik een andere smid opdracht het muskietengaas te vervangen. Jammer overbodige reparaties. Goedkoop is duurkoop.
Ah, toch onverwacht, de stroom is om half twee terug.

vrouwen in Médina Coura

Zondag 19 februari
Ik zit deze week al voor de derde dag zonder stroom, het is nu bijna drie uur, nog steeds niks. Het is om ziek van te worden.
Donderdag heeft iemand het stembiljet voor de eerste Kamer meegenomen naar Bamako. Ik weet niet precies of ze bij de ambassade wel een brievenbus hebben. Per WhatsApp heb ik daar naar geïnformeerd, maar ze hebben nooit iets laten horen. Goeie service!
Het is zes uur en we zitten altijd nog zonder stroom.
Ik werd net opgeschrikt door een enorm gekrijs en gegil. Ik zie mensen met een meisje in de cour. Ze viel op de grond bleef gillen terwijl buren deden of ze haar sloegen. Ik hoorde mensen die riepen dat het de duivel was of dat ze bezeten was door demonen. Ze werd rustiger toen ze met hun beweringen ophielden. Ik dacht meteen aan epilepsie of zo. Het bleek trouwens Fatoumata, de vriendin van Dako. Na een half uurtje was ze weer helemaal rustig en lag ze op bed te slapen.
We hebben Nassourou erbij geroepen. Hij schreef haar medicijnen voor.

Maandag 20 februari
Wat een narigheid, vanmorgen om 8 uur zitten we nog steeds zonder stroom! Ik maak mij steeds meer zorgen om de koelkast.
Hopende dat de stroom toch terug zou keren ben ik gisteren gaan slapen, ik was doodmoe van het de hele dag niets kunnen uitvoeren.
Omdat het licht niet meer aanging ben ik uiteindelijk mijn bed uitgekomen en heb ik de generator naar buiten gesleept. Ik had hem denk ik al wel een jaar niet gebruikt. De accu was leeg en ik moest hem met een touw aanslingeren en dat lukte wonderwel.
Ik hoorde vanmorgen dat Sigrid Kaag bij een bijeenkomst in Diepenheim door een groep rechtse demonstranten mèt fakkels werd opgewacht. Ik heb mijn stem voor de eerste Kamer al uitgebracht, ik heb spijt dat ik niet op Kaag heb gestemd. Wat een waardeloze figuren!

Heel erg tegen mijn zin heb ik samen met Adama vier accu’s gekocht. Met mijn generator houd ik het niet vol. Een rib uit mijn lijf. Voor deze accu’s moest ik ook andere zonnepanelen aanschaffen. Het is een ramp, het is alweer avond en we hebben geen stroom voor de derde dag op rij. Je wordt er gek van. Niemand kan mij vertellen wat er aan de hand is. Gisteren zouden ze elektriciteitspalen verplaatsen, vandaag was het een tekort aan diesel, nu net zou er in de centrale iets zijn doorgebrand. In heel Sévaré en in Mopti is geen stroom.

Om zeven uur in de avond wordt er triomfantelijk gejuicht, er is licht, er is stroom, er is licht! Het is feest.

Saskia doet haar huiswerk

Woensdag 22 februari
In Bamako werd op maandag de lancering van een nieuwe oppositiebeweging op brute wijze door jongeren verstoord en onderbroken (Le Monde). De nieuwe beweging maakt zich sterk om de geplande verkiezingen van maart 2024 ordentelijk en op tijd te laten verlopen. Er wordt steeds verondersteld dat de junta zijn verplichtingen in deze niet wil nakomen, al houdt de junta zelf zich van de domme. In de Maison de la Presse vlogen de stoelen door de lucht en werden ruiten ingegooid door gedeeltelijk onherkenbare jongeren. De junta houdt zich op de vlakte, maar er wordt gedacht dat de junta wel degelijk wist wat er gaande was.

Donderdag 23 februari
En ook gisteravond viel de stroom voor een paar uur uit. Ze kunnen het niet laten.
Gisteren eerst naar Mopti voor de wegenbelasting, daarna heb ik mijn adsl-internet abonnement verlengd in Sévaré. Ook weer geregeld.
's-Middags heb ik een gedeelte van mijn werkruimte leeggemaakt ter voorbereiding van het verwisselen van de vier accu’s en de zonnepanelen. Ik heb mijn oude maat en technicus Adama Dao gevraagd mij vandaag te helpen. "Avec plaisir". Het is nu al half twee en hij is net klaar. Hij maakt zich echter zorgen, de batterijen maken een borrelend geluid. Even wachten op de technicus van de winkel. Ik wil eigenlijk mijn middagdutje doen.

    

de oude en de nieuwe batterijen

Niks aan de hand volgens de technicus, ik had niet anders verwacht. Al met al toch een duur grapje het kostte mij bij elkaar 640.000 CFA, dat is zo ongeveer 1000 euro. Duur weekje.

Vrijdag 24 februari
Gisteren werd de Russische agressie in de Oekraïne in de algemene vergadering van de Verenigde Naties door 141 landen veroordeeld, 32 landen onthielden zich van stemmen (onder hen China en India) en 7 landen steunden de agressie van Rusland, waarbij Rusland zelf, maar ook Mali. Dat is niet zo vreemd omdat Mali militaire steun krijgt uit Rusland van de Wagner-groep. Toch wel vreemd dat de Centraal Afrikaanse Republiek, die ook wordt bijgestaan door de Wagner-groep zich van stemming onthield.
Niangaly passeerde vandaag even bij mij om te vertellen van de waterproblemen in Médina Coura. Een zonnepaneel moet worden vervangen, maar verder is de pomp enorm vervuild. Die gaat hij morgen uit elkaar halen en schoonmaken. Hij vertelde verder over de Russen rond Sévaré. Iedereen is bang van hen. Op de donderdagse de markt in Mopti bewaken ze de toegangswegen rond de stad, als het ze even niet bevalt worden de marktgangers opgepakt.

In Kanibonzo in de Dogon werden op 23 februari 13 burgers door terroristen gedood, enkelen werden op de vlucht doodgeschoten. In Kanibonzo werden huizen in brand gestoken en vee gestolen.

Gouro bracht mij net een heleboel foto's van Médina Coura en van Barigondaga, er zitten zulke mooie bij! Dat hebben we nodig.

Zaterdag 25 februari
Op het Malinese internet lees je niet veel over de Oekraïne. Toch vond ik op maliweb.net een artikel (in het Frans) over de desinformatie en fake-berichten over de de oorlog daar. Het artikel laat zich in Firefox makkelijk en goed vertalen naar het Nederlands (Google translate). In het artikel een walgelijke affiche van de Nato, die ik in mijn nieuwsbrief liever niet overneem. Het hele stuk ademt grote antiwesterse aversie. Het is vreselijke propaganda, waar de gemiddelde Malinees niet doorheen prikt.
Van sommige opmerkingen kan ik mij ook wel iets voorstellen. Het voortdurend uitbreiden van de NAVO voelt misschien wel als een bedreiging voor Rusland en voor Poetin in het bijzonder. Maar het bestempelen van het westen als nazistisch gaat wel heel erg veel te ver.

Maandag 27 februari
Gisteren deed Niangaly verslag van reparaties aan de watervoorziening in Médina Coura. Het was duidelijk, één zonnepaneel moest worden vervangen, de anderen zaten onder een dikke laag leem en zand. Kennelijk werden die nooit schoongemaakt. Ondanks dat wij in alle tuinen een ladder achterlaten om op het dak te klimmen om de panelen te kunnen schoonmaken. De pomp zelf en de opvoerbuis zaten totaal verstopt met modder, dus dat helpt ook niet echt. Goeie actie dus.

Niangaly heeft de pomp uit de put gehaald om schoon te maken

Bij Dacoumba op de weg van Sévaré naar Bandiagara liep een auto van de VN op een mijn: weer drie doden. De Minusma is voortdurend bezig om de explosieven te verwijderen, op hetzelfde moment zijn jihadisten een kilometer of wat eerder alweer bezig om nieuwe mijnen in te graven.

Stroomonderbrekingen of niet. Ik kan met de nieuwe stroomvoorziening de hele dag gewoon werken, ik zit niet in de zenuwen dat ik mijn tekst kwijt raak. Ik ben gewend om onophoudelijk mijn werk op te slaan. Dat hoeft niet meer, het is een goed gevoel. Bizar zeg, op dit moment schakelt de stroom werkelijk uit, ik kan gewoon doorwerken, fantastisch.

Ik lees op twitter berichten dat het er op lijkt dat er toch een zekere spijt optreedt. De Wagner heeft niet kunnen voorkomen dat de jihadisten nu een groter deel van het land controleren en dat ze steeds dichter in de buurt van Bamako komen. Het verwondert mij niets. Ik hoop dat ze die huurlingen er snel uitsodemieteren. Ik denk niet dat de Fransen zomaar terugkomen. Overigens zijn een aantal prominenten van Wagner op een zwarte lijst van de EU gezet.

Dinsdag 28 februari
Ik begin de dag meestal met het lezen van het nieuws op het internet. Ik kom nu al snel een bericht tegen over een rampzalig verlies in de Deou regio in Burkina. Bij een hinderlaag van IS in Burkina verloren liefst 70 Burkinese soldaten het leven. De terroristen zouden uit Mali afkomstig zijn.

petit Founé flink ingepakt op een koude februari-ochtend

Woensdag 1 maart
Net toen ik mijn middagdutje wilde doen sloeg de stroom af. Ik vermoedde dat het niet zo lang zou duren, maar na mijn slaapje was er nog niks. Dus om half drie sloot ik de koelkast aan op de eigen stroomvoorziening. Dat is in elk geval fijn. Het kan echter nog uren duren. Ik kan niet gelijker tijd op mijn computer werken, het risico dat ik de batterijen overbelast is te groot. Je kunt er geen peil op trekken hoe lang de coupure duurt. Dus nu zit ik buiten op een houtje te bijten.
En ik ben blij dat ik die lawaaierige generator niet hoef te gebruiken.

Het is toch een schande, zowel Douba als Dako hebben alle twee een baan als beveiliger, al maanden krijgen zij niet betaald, zij vragen mij af en toe om bij te springen.

de avondzon in Barigondaga

Mijn verpleegkundige Mariama is geslaagd als hoofdverpleegkundige, ik schreef daar al eerder over, ze krijgt op 15 maart een provisorisch diploma. Dat gaat logischerwijze gepaard met een feestje op school. Daarvoor vraagt de school een bijdrage van 15 euro plus 30 euro voor haar kleding(!?). U mag raden wie dat moet betalen.
Papou vraagt mij zijn bromfiets te laten repareren: 72 euro. Geen denken aan.
Om half zes belt Djeneba dat ze buikpijn heeft. Ik vraag haar naar de cscom (ziekenboeg) te gaan. Daar wordt ze doorverwezen naar een kliniek waar ze een echo willen maken. Dat is duur en ik weiger, is er dan geen dokter die het een of ander kan voorschrijven?
Dan staat ze opeens voor mijn neus. Ik bel Nassourou, ondertussen floept het licht weer aan. Nassourou schrijft een recept. Nu wil ze opeens niet meer wachten. Ik krijg er wat van.
Het is nu kwart over zeven. Na een injectie vertrekt Djeneba met een zak medicijnen. Ik hoop dat het goed gaat.

De hogon in Sangha (foto uit archief)

Donderdag 2 maart
Gisteravond bracht Gérard een gevallen laptop en vanmorgen brengt Garibou mij een laptop met een defect scherm. Werk aan de winkel.

Balen, ben de hele dag bezig geweest met de computer van Gérard. En nu blijkt er ook nog een heel vervelend virus op te zitten, kost me misschien nog een dag. Dat virus heeft zijn werk gedaan, onmogelijk het te verwijderen, ik moet de laptop opnieuw installeren. Veel werk om de bestanden te redden.

Vrijdag 3 maart
Gistereavond zag ik een gekko wegschieten achter een placemat in de keuken. Het zijn schuwe hagedisachtigen die in Mali niet worden gewaardeerd. Ik koester die beesten, ze vangen veel muggen en ze doen bij wijze van spreken geen vlieg kwaad!
Het was mij al opgevallen dat ik in de keuken geen nare insecten zag, waar ik al enkele maanden veel last van had. Die gekko is mijn redding! Geeen bussen met insecticide meer.

Zaterdag 4 maart
In de omgeving van Gao is een ploeg wegwerkers aangevallen door terroristen. Zij waren aan het werk op de weg van Wabaria naar Gaouna. Zeven doden en vier gewonden. Bovendien werden alle wegenmachines in brand gestoken en volledig vernield. Het project werd voor een gedeelte gefinancierd door Duitsland. Het blijkt maar weer, het Malinese leger is alle controle kwijt in grote delen van het land.

Zondag 5 maart, laatste nieuws
Twee medewerkers van het Rode Kruis ontvoerd tussen Gao en Kidal.
Na racistische en haatzaaiende uitspraken van de Tunesische president Kais Saied zijn driehonderd Ivorianen en Malinezen naar hun thuislanden gerepatrieerd. De situatie voor de ongeveer 21.000 Afrikanen uit Sub-Sahara is beangstigend. Vaak hebben zij geen papieren en ook al hebben zij die wel dan worden zij door de politie opgepakt en in de gevangenis gestopt vanwege "ciminele activiteiten en geweld". Onder hen ook vele legale studenten. De haat van de Tunesische bevolking is zorgwekkend.

Onze decemberactie is uitzonderlijk goed verlopen. Tot vandaag ontvingen wij ruim 20.000 euro, schier ongelofelijk. Hoe kunnen wij u bedanken! Ons belangrijkste doel blijft de continuïteit van de tuinen. Als de steun aan de tuinen ophoudt hebben zij hun langste leven gehad.

Hieronder een foto van Dogon-voorraadschuurtjes in Ibi (uit mijn archief)