Printversie

Willem Snapper's nieuwsbrief 649 van 30 mei 2021

alweer een coup d'état in Mali
en
houdt deze ellende dan nooit op?

Tot mijn spijt is deze nieuwsbrief weer langer dan gewenst, het is chaos in Mali.

Maandag 3 mei 2021
Ik kreeg heel wat lieve reacties op mijn vorige nieuwsbrief, dank jullie wel, dat geeft steun! Ik vermoed trouwens dat Dombo niet door mensen is vergiftigd, maar dat hij is gebeten door een slang.
Er zit voor de derde dag zoveel stof in de lucht dat de waterpomp geen drup water geeft. Niangaly komt hopelijk vandaag met een extra zonnepaneel.

Dinsdag 4 mei.
Het stof is voor een groot deel verdwenen. Vandaag voor het eerst het reservoir kunnen vullen met onze eigen forage. Niangaly heeft een derde zonnepaneel geplaatst, die dingen worden trouwens steeds goedkoper, ik betaalde nu voor een groot paneel nog geen 70 euro, de panelen die ik ergens rond 2007 in Nederland kocht waren toen 750 euro.
Ik lees op het internet het nare bericht dat in de buurt van Gao enkele jongeren de rechterhand en de linkervoet zijn geamputeerd door terroristen of jihadisten van IS in het kader van de sharia, het bericht is tot nu toe niet bevestigd. Het zou zijn uitgevoerd op de markt in het dorp Tin-Hama onder het toeziend oog van opgetrommelde dorpsbewoners. De amputaties werden in Mali voor het laatst uitgevoerd in Tombouctou in 2012. Het Malinese leger is te bang om in te grijpen, de Fransen zijn met veel te weinig en de Minusma doet helemaal niks. Het gaat om twee of drie dieven die een konvooi hadden aangevallen en beroofd.
Twee dieven zijn onder ondraaglijke pijnen naar het ziekenhuis in Gao vervoerd en van de derde is geen nieuws.
Ook begrijp ik dat in Gao een Franse journalist is ontvoerd, het gaat om Olivier Dubois, die voor twee Franse kranten schrijft: Le Point Afrique et Libération.

En dan de vierde mei, ik kijk naar de indrukwekkende toespraak van Roxanne van Iperen in een lege Nieuwe Kerk op de Dam, Na de twee minuten stilte luister ik naar een prachtig gedicht van Amara van Elst (19). Knap hoor!

Zij doet mij denken aan die geweldige Amerikaanse dichteres Amanda Gorman bij de inauguratie van Joe Biden. En niet alleen omdat de Volkskrant dat suggereert:

waar woorden tekortschieten
raakt de waarheid het hardst
wat gedaan is zouden we liever vergeten
maar niet de lessen die het meebracht
want waar de een niet weet
kan de ander aanvullen
waar we nooit geweten
is soms het schadelijkst
soms willen we alles maar loslaten
maar wanneer we de handen openvouwen
zien we niet wat we allemaal op ons rug dragen
de rouw zelfs voor onszelf onzichtbaar geworden
de wonden ondichtbaar
want hoe verzacht je oude pijn met nieuwe woorden?
is het ‘geleden onder’ of ‘gestreden voor’
wanneer twee verhaallijnen door mijn bloed stromen
waar Indo en Nederlander in één lichaam samenkomen
wie is dan de sterkste vechter in de kooi?
ik leerde half en half maken heel mooi

er is gevochten en gevallen voor waar ik nu sta
ogen nog vochtig in dankbaar bestaan
bewust van verleden
wijzer in het heden
de pijn morgen nog steeds niet volledig verdwenen
er zijn wonden onder de huid die niet helen
nog honderden ongehoorde verhalen te delen
je hoort de echo in de stilte

niet wie harder schreeuwt
maar stiller denkt
niet wie harder schreeuwt
maar stil herdenkt

Tegen een uur of zes (acht uur in NL) kijk ik naar de uitzending op de Dam door de NPO. Ik word onophoudelijk gestoord door de kinderen die uit school komen en zich niet bewust zijn van mijn gedachten op dit bijzondere uur van deze vierde mei. Klokke zes uur brengt iemand een computer. Ik heb hem niet eens naar zijn naam gevraagd. We zullen zien. André van Duin deed van zich spreken, eigenlijk buiten verwachting, zo ken ik hem niet.

Dinsdag 5 mei
Het is weer bewolkt, geen idee of onze pomp aan het werk gaat.
Toch tegenslag. Gisteravond brak er een groot gedeelte af van de kies die vorige week was gerepareerd. En nu wilde ik terug en blijkt de tandarts voor een maand te zijn vertrokken naar Gao. Christian is op zoek naar een ander. Wel balen.
In Marokko beviel een Malinese vrouw uit Tombouctou in een klap van 9 baby’s! En vandaag zouden er drie Corona gevallen positief zijn getest in de regio Mopti.

Woensdag 6
Niet zo heel best geslapen vannacht, gisteravond om half acht, gelukkig na het eten, moesten we het zonder stroom doen, dat duurde tot half twee in de nacht. Ik ben maar gewoon naar bed gegaan om een uur of negen wakker te worden, dan is het wel een beetje afzien. Ik hoop dat ze dit niet te vaak gaan doen, het is mei, de heetste maand van het jaar.

Er is op 4 mei een filmpje verschenen van jihadisten in Fatoma, een dorp op 12 kilometer van Sévaré. Elke dinsdag is daar een belangrijke markt waar mensen van heinde en verre op af komen. Al enkele jaren zouden jihadisten er zijn geïnfiltreerd, de autoriteiten hebben er geen gezag meer. Het dorp ligt op 3 kilometer van onze tuin van Sangubaka, waar het voor mij al jaren onveilig is. Ik zag een filmpje op YouTube met beelden van jihadisten die met hun motorfietsen vertrokken met onbekende bestemming. Met is het niet duidelijk of het echt gaat om Fatoma, ik herken de plaats niet van de beelden. Het lijkt erop dat het filmje ondertussen is verwijderd.

Dinsdag 11 mei
Ik word een beetje kriegel van het gezeur om geld. Morgen is het Suikerfeest, de kinderen willen allemaal nieuwe kleren. Het hoort erbij, zeker voor de kleintjes, ze willen allemaal in het nieuw en met mooie koppies, maar ik sla dit feest over. Ik heb dit jaar al zo waanzinnig veel geld uitgegeven. Net kwam ook nog de "dierenarts" om 450 euro, hij wil een dierenkliniek beginnen, vriendje van Adama. Hij heeft net al onze kippen dood laten gaan, we hebben er nu nog maar twee. Ik heb zijn verzoek afgewezen en daar was hij natuurlijk helemaal niet blij mee. Ik kan beter mijn geld aan onze eigen kinderen uitgeven, zoals die nieuwe kleren bijvoorbeeld. Dan kreeg ik ook een voor mij onbekende Dembelé op bezoek voor zijn broer met staar. Hij moet geopereerd worden en daar heb ik hem wel 90 euro voor gegeven, dat is wat anders, al twijfelde ik wel.

Gistermiddag zat ik zonder stroom, niet zo heel erg, ik heb het liever dan 's-avonds als ik wil slapen. En tegen de avond sloeg het weer om, stof, donder en regen, maar uiteindelijk niet zo veel. Het luchtte wel een beetje op.
In de cour zijn de vrouwen vreselijk druk met kapsels voor het aanstaande Suikerfeest. Founé is daar sterk in in en leert dat onder andere aan Maman en Diahara. Ze verdienen er een kleinigheidje mee. Voor dag en douw zijn ze al bezig en ze gaan door tot diep in de nacht. De hele dag hoor ik het gekrijs van kleine meisjes die hun haren moeten laten opmaken, het duurt uren en het doet beslist ook pijn, als die haren dicht op de huid worden gevlochten en geknoopt.

Woensdag 12 mei, Aid el Fitr, het suikerfeest.
Ik heb het niet zo op de feesten hier. Het is voor mij eigenlijk een luxe probleem. Wat staat mij aan eten vandaag allemaal te wachten? Ik ga toch echt straks met een broodje ontbijten. Om twaalf uur ben ik uitgenodigd bij de vroegere buurman Hamidou voor een veel te grote maaltijd met frieten, hoe heet dat ook weer, maçedoine uit blik en een kippenpoot, luxe maar niet bijzonder. Dan denk ik dat Founé met een schotel spaghetti komt, goed voor twee dagen en misschien ook dat Gerard van de Ecole Technique met een doos met wel heel lekkere croissants komt. En dan zou het ook nog kunnen dat Bakary mij belt voor een maaltijd bij hem thuis. Kortom een hoop problemen. Nog iets anders was dat de accu van mijn auto opeens leeg was en dat ik niet kon starten. Het bleek dat een onbekend kind de binnenverlichting had ingeschakeld. Waarom blijven ze met hun poten niet van die knoppen af? Die kinderen, daar word je soms tureluurs van. Ik zag dat een klein buurmeisje de toevoerbuis van de waterpomp als rekstok gebruikte. Zo krijg je dus alles stuk. Gelukkig kon ik ingrijpen, maar anderen letten daar niet op.

Zaterdag 15 mei
Er is niet veel uitgekomen van mijn verwachtingen met het Suikerfeest. Die maaltijd bij Hamidou was zo overvloedig dat hij mij eigenlijk voor de rest van de dag de das om deed. Aan een stukkie brood tegen de avond had ik genoeg. Founé bracht mij voor de verandering een schotel met gebakken aardappels en een stukje vlees, heb ik tot donderdag bewaard. Gerard is niet gekomen met zijn croissants en Bakary was bang in verband met corona en heeft mij niet uitgenodigd. De andere dagen had ik weer wat simpel computerwerk.

Vandaag ben ik sinds een uur verstoken van elke vorm van communicatie, geen internet, geen 4G en allebei de telefoonnetwerken zijn dood, ik kan niet eens bellen. Dat heb ik nooit eerder meegemaakt. Ik heb geen idee wat er aan de hand is. Je kunt meteen niks meer. Je denkt aan het ergste, zoals een opgeblazen communicatieantenne? Maar alle twee tegelijk?? We hebben wel gewoon stroom. Hoe ken dat nou?

Zondag 16 mei
Het is geen pretje, zonder een enkele verbinding met de wereld. Gisteravond om half zes hadden weer internet en konden we weer bellen. Via Twitter begreep ik dat de onderbreking te wijten was aan het saboteren van de glasfiberkabel in de buurt van de splitsing met de weg naar Djenné. Door wie? Dat zullen we nooit weten. Maar een dergelijke sabotage is zo'n makkelijk doel, die kabel loopt langs de hoofdweg naar San en Bamako, je steekt een schep in de grond en met een beetje moeite kun je die kabel kappen. Het halve land is zonder communicatie, alles ten noorden en oosten van Sévaré. Ook alle overheid, alle banken zitten zonder.
En hoe makkelijk, iedereen kan het!
Ik kon derhalve gisteren helemaal niks.

Ik lees op het internet dat Macron langzamerhand van gedachten zou veranderen, hij is niet meer zo faliekant tegen onderhandelingen met terroristen en met jihadisten, met de vijand dus. En in Mali heerst een steeds dieper wantrouwen tegen de Franse aanwezigheid, van wie sommigen volhouden dat ze de jihadisten juist steunen en zelfs van wapens voorzien. In Mali gaan al maanden geruchten dat onderhandelingen een betere oplossing zouden zijn en dat er in het geheim ook inderdaad contacten zijn. Een oorlog win je aan tafel niet op het slagveld. De meningen in Mali zijn dus verdeeld. De militairen die vorig jaar de staatsgreep pleegden zijn over het algemeen tegen. Macron krijgt in zijn thuisland steeds meer te maken met oppositie, die eigenlijk wil dat het land zich uit Mali terugtrekt. Frankrijk kampt natuurlijk al lange tijd met grote interne problemen. Er verdwijnen enorme kapitalen aan een misschien wel zinloze oorlog.

Om vijf uur was het 41,4 graden.

Maandag 17 mei
Vandaag begon een nationale staking, alle overheid moet op een houtje bijten, voor mij van belang is dat de banken dicht zijn. De staking duurt tot en met vrijdag, maar als onderhandelingen niets uithalen wordt hij een week verlengd. Er wordt gedreigd dat daarna een ongelimiteerde staking wordt uitgeroepen. Het zal het leven in Mali totaal verlammen. Het is waardeloos.

Donderdag 20 mei
Ik weet niet zo goed, ik heb weinig puf. Ik kom nergens toe, al is dat niet helemaal waar. Er is in elk geval niets mis met mijn gezondheid. Toch komt er best wel het een en ander uit mijn vingers, alleen lijk ik steeds vergeetachtiger te worden.
Ik heb vanmorgen samen met Adama de zonnepanelen van de waterpomp gecontroleerd. Ik had informatie gevraagd aan Anco, die op het moment in Koutiala huist, zo'n aardige man! In elk geval leek het erop dat Niangaly gelukkig de kabels goed had aangesloten. Nu wil Anco mij een regelaar verkopen, die zou flink meer energie aan de pomp kunnen leveren, dat zou niet slecht zijn, want zoals vandaag is er helemaal geen zon, er hangt een grijs wolkendek boven ons hoofd. Het zou best kunnen dat het gaat regenen, al zou de regentijd nog zeker een maand op zich moeten laten wachten. Helaas is die regelaar een beetje aan de prijs. Ik denk toch dat ik hem ga bestellen.
Zowat elke dag worden hier in de cour kapsels van meisjes en vrouwen verzorgd, terwijl het Suikerfeest al lang en breed achter de rug is. Die hele kleintjes die gillen en huilen wat af, het gaat de hele dag door, er wordt onverstoorbaar doorgewerkt.
Gisteren wilde ik naar de markt in Sévaré en alweer was mijn accu leeg. Ik rijd te weinig met mijn auto, de accu krijgt geen tijd om op te laden.
Buiten heerst een goede temperatuur van ongeveer 32 graden, binnen is het tamelijk warm, het zijn er 37. De luchtvochtigheid klimt omhoog naar nu 31%. En buiten neigt het naar regen, met niet meer dan sporadische druppels eigenlijk.

Vrijdag 21 mei
Het waren er meer dan tien. De ene stroomstoring na de andere. Het is nu vier uur in de middag en het lijkt erop dat ik eindelijk nog een uurtje iets kan doen. Geen storingen die uren duren, maar elke keer dat je denkt nu kan ik weer, nee hoor dan floept alles weer uit. Vanmorgen was er geen water, het reservoir was tot aan de bodem leeg. Gisteren hadden we te weinig zon om de pomp te laten werken. Nu is het weer zonnig en heeft het reservoir zich kunnen vullen. Ik weigerde de hoofdkraan naar het waterleidingbedrijf open te zetten. De mensen moeten volgens mij leren dat niet alles maar vanzelf gaat.
Vanmorgen wilde ik toch naar de markt, helaas, de accu was alweer totaal plat. Het is onduidelijk wat er aan de hand is, ik heb een nieuwe accu gekocht, volgens mij was de oude minder dan een jaar oud. Het zij zo.

Zaterdag 22 mei
Het is weer raak, geen stroom tussen tien en drie. Ik ben blij dat we nu weer terug stroom hebben, ik stop ondertussen de generator. Maar oh wee, het trekt opeens helemaal dicht en er daalt een grote regenbui neer. Dat is mooi, het geeft echt verkoeling. De wind slaat met een harde klap van het raam een ruit kapot. Het kan verkeren.

Zondag 23 mei
Het wordt nu eentonig, om 9 uur alweer zonder stroom. Vanmorgen naar de markt om voorraad vlees te kopen. Gelukkig start de auto nu goed met de nieuwe accu. Ik geneer me altijd een beetje, jammer dat je zo weinig vegetarische dingen kunt kopen, eigenlijk helemaal niks. Of je moet dingen zelf maken met linzen of bonen. In elk geval verdeel ik het vlees in echt kleine porties van misschien 50 gram.
Maar nu zit ik alweer zonder stroom, ik zucht, ik moet de boel invriezen. Ik heb mijn generator maar weer aan het werk gezet.
Een week of twee geleden is de overgangsregering onder druk van de politieke partij M5-RFP vervangen door een andere, allebei gevormd door de eerste minister Moctar Ouane.
Er zitten nu nog meer militairen in de nieuwe regering van Moctar Ouane dan eerst. De M5 is boos en wil toch niet meedoen. Ik heb niet het idee dat het allemaal ook maar iets uithaalt.
Het ziet er niet naar uit dat de algemene staking van de invloedrijke en landelijke vakbond UNTM van de baan is. Voorlopig lijken de besprekingen te zijn mislukt. Het kan nog weken duren. Ik kon vanmorgen nog wel iets uit de muur trekken, maar daar kom ik niet ver mee. De dag eindigde hier met een fikse regenbui, heel lokaal, want in Mopti bleef het kurkdroog.

Maandag 24 mei
Ik mag mij weer opwinden. Er is vanmorgen geen zon, het heeft zelfs een heel klein beetje gedrupt. Maar er is dus niet genoeg zon om de waterpomp aan het werk te krijgen. Daarom ben ik zelf zo zuinig mogelijk met het gebruik van water. Maar als ik dan zie dat iemand bezig is met het schrobben en dweilen van het huis van de Sanogo's, stelt mij dat wel teleur. Meerdere emmers moeten eraan geloven, ze hebben geen idee dat zo'n moment nou niet het meest geschikt is. Bijna elke dag zeurt Papou mij aan mijn kop dat hij mijn auto wil wassen, ik moet praten als Brugman om hem ervan te weerhouden, gisteren heb ik dan uiteindelijk toegegeven, vanmorgen zit hij alweer onder een dun laagje stof, ik heb daar totaal geen moeite mee.
Zonet kwamen twee mensen mij bedanken omdat ik voor een van hen een oogoperatie had betaald. Dat is prettig en eerlijk, iedereen blij, de man kan weer zien!

Op 29 april verscheen een artikel over de vorderingen van de Covid vaccinaties in Mali. Het schiet niet erg op, dat is duidelijk. Ook hier in Sévaré maakt eigenlijk niemand zich druk.
Vaccinaties vinden alleen plaats in Bamako, waar trouwens de meeste gevallen van corona voorkomen. Tot de 29e april zouden 51.889 mensen zijn ingeënt. En er zouden vijf gevallen met bijwerkingen zijn gevonden.
Er zijn 396.000 doses AstraZeneca aangevoerd, de regering probeert meer vaccins te krijgen.
Ik weet dat een Nederlandse vroeg om te worden ingeënt in Bamako, ze kon meteen komen, want er was nagenoeg geen belangstelling voor. Men is bang gemaakt voor eventuele bijwerkingen, al zijn die nog zo zeldzaam. Men gaat liever dood aan de ziekte zelf denk ik en die kans is heel wat groter! Wat dat betreft lijkt het veel op Nederland, al begrijp ik dat daar de aantallen onwilligen afnemen. Als ik de kans had te worden ingeënt, zo ik dat subiet doen!
Het artikel in het Frans vindt u hier.

Dinsdag 25 mei
Hè shit, ik lag gisteravond nog maar net in bed toen ik het bericht kreeg dat de overgangspresident, de Eerste Minister en de Minister van Défensie door het leger zijn gearresteerd en naar het garnizoen in Kati zijn gebracht. Het is zoiets als een coup d'état in een coup d'état. Wanneer krijgt het land nou eindelijk rust??
De sterke man van de staatsgreep van vorig jaar augustus, kolonel Assimi Goïta, heeft zojuist om 12 uur president Bah Ndaw en de eerste minister Moctar Ouane officieel van hun posten ontheven. Goïta was in de afgezette regering vicepresident van de overgangsregering en heeft nu zelf het heft in handen genomen. Hij was het waarschijnlijk niet eens met het ontslag van de twee militaire ministers van Defensie en van Veiligheid, zij zouden worden vervangen door twee andere militairen.
De hele wereld staat op zijn achterste benen, maar het helpt niets. Ik ben bang dat de militairen een burgerregering sowieso niet zien zitten en de macht liever helemaal naar zich toetrekken. Ik ben benieuwd wat er verder gaat gebeuren. De Afrikaanse Unie (CEDEAO) is er niet gelukkig mee en ook Westerse landen dreigen al met sancties.
In de buurt van Ansongo richting Niger hebben jihadisten van Islamitische Staat een auto tot stoppen gebracht die sterke drank vervoerde. De drank werd weggespoeld en de chauffeur onthoofd. Staatsgreep of niet, dit soort dingen gaan gewoon door.

Woensdag
Gisteravond heeft het even flink geregend. De mensen zijn blij, het haalt de hitte uit de lucht. En het blijft bizar, 12 kilometer verderop in Mopti viel weer geen enkele druppel.
In Sévaré merk ik bijna niets van de staatsgreep, maar laat ik er dan maar even van profiteren, door de coup d'état zijn de banken opeens open omdat de onderhandelingen van de UNTM, de nationale vakbond, met de overheid zijn nu onmogelijk zijn. Aangezien niet iedereen weet dat de banken weer open zijn waren er niet zo verschrikkelijk veel wachtenden.

Donderdag 27 mei
Het wordt eentonig, gisteravond heeft het alweer geregend, nadat zeker een twee uur durend weerlichten te zien was. Tegen de verwachting werd de stroom tijdens de regenbui niet uitgezet. Het lijkt er trouwens op dat de regentijd bijzonder vroeg is ingevallen, het is nu elke dag raak. Maar het zijn nog niet van die reuze-buien.
Wel heeft de wind helaas het dak van het huisje in de tuin van Tiamoye beschadigd. Een storm duurt nooit lang, maar de wind kan bij vlagen ongelofelijk fel zijn. Niangaly heeft het dak meteen provisorisch gerepareerd.

De twee belangrijke politici Bah Ndaw en Moctar Ouane zijn onder druk van het buitenland vrijgelaten.
Goodluck Jonathan, de Nigeriaanse bemiddelaar van de CEDEAO, werd niet geaccepteerd bij een bezoek aan Ndaw en Ouane en werd teruggestuurd.
Enkele honderden demonstranten hebben zich voor de Russische ambassade geposteerd en willen de Russen in plaats van de Fransen.

Het is nu zeven uur in de avond. Adama komt vragen of ik geen goedkope benzine wil voor mijn auto. Door de staatsgreep is er een grote oploop bij alle benzinepompen. Ik ga daar niet aan meedoen, maar het baart mij zorgen. Is dit de algehele anarchie?

Vrijdag ga ik nog een keer naar de bank, het is voor mij in de komende dagen weer uitbetalen.
Ik voel mij opgelaten als ik voor mag gaan, er zitten zoveel mensen te wachten.
En als ik thuiskom, vraagt Adama mij toch benzine te kopen voor de bromfietsen. Niangaly vertelde vanmorgen dat de benzine flink in prijs is verhoogd en dat er lange rijen staan bij de pompen. Er is nu aan het eind van de ochtend bijna geen druppel meer te koop. Iedereen is aan het hamsteren, wat is er opeens gaande??

Zaterdag, 29 mei
Het was mij niet zo duidelijk waarom er opeens geen benzine meer te krijgen was, maar dat is nu duidelijk. Door de staking van de UNTM-vakbond staakte ook de douane met als gevolg dat de benzine zich aan de grens ophoopte en het land niet binnenkwam. Gisteravond nog begreep ik dat de douane inmiddels die tankwagens wel binnenlaat, zodat er ook hier alweer mondjesmaat normaal benzine wordt verkocht. Maar het baart zorgen, als het buitenland straks sancties uitvaardigt aan Mali in verband met de nieuwe staatsgreep zou het nog moeilijk kunnen worden. Ook onze stroom wordt opgewekt door diesel-generatoren.
En de CEDEAO samen met Frankrijk, de EU en de VS willen die sancties wel degelijk instellen, zeker nu Goïta door het Grondwettelijk Hof tot president van de overgangsregering is benoemd. Goïta wenst een eerste minister te benoemen uit de politieke beweging M5-FRP, de beweging die vooral aangezet heeft tot het afzetten van de voormalige president IBK. Niet iedereen is het eens, anderen willen een neutrale eerste minister. De CEDEAO zal zich daar zondag zeker over uitspreken!

Macron verklaarde dat hij de Franse troepen terugtrekt als Mali de weg van een radikale islam inslaat. Die kans is wel degelijk aanwezig en zou volgens mij rampzalig zijn.

De volgende nieuwsbrief verschijnt begin juli.