Printversie

Willem Snapper's nieuwsbrief 648 van 2 mei 2021

Dombo is niet meer
en
een lange lap tekst, sorry

Maandag 29 maart 2021
Vanmorgen ben ik met Maman, de vrouw van Douba op eigen voorstel naar het geboorteregelings bureau AMPPF gegaan voor een implantaat, eigen initiatief van Maman en Douba! Ze hebben twee kinderen, de tweede is nog aan de borst. De vrouw van de kliniek achtte het nog te vroeg, de baby, die trouwens ook Founé heet, net als oma, moet eerst van de borst af.

Toen we thuiskwamen vond ik braaksel van Dombo, niet iets om van wakker te liggen, een haarbal in zijn maag? Hij lag te slapen op de grond in de kamer. Naarmate de ochtend verstreek leek hij steeds zieker. Elke keer als er iemand binnen kwam begon hij enorm te gillen en te huilen, oorverdovend, verschrikkelijk, zoals ik een kat nooit heb gehoord, het ging door merg en been. Hij keek mij met grote zwarte ogen aan, alsof hij mij om hulp vroeg. Hij lag te hijgen met een erg snelle ademhaling. Ik wist niet goed wat te doen. Ik vroeg mij af of hij stervende was.
Ik ben spaghetti carbonara aan het maken, ik moet ook eten. Dombo maakt geen geluid, slaapt hij? Is hij dood?
Ikzelf ga zo slapen. Dombo ligt er rustig bij, hij ademt in elk geval. Bij z'n kop ligt een plasje water.

Dinsdag 30 maart
Het was niet prettig wakker worden, ik heb sowieso slecht geslapen.
Ik heb eerst gedoucht maar toen ik in de kamer kwam zag ik Dombo liggen. En waar ik verschrikkelijk voor vreesde, Dombo was dood. Zo totaal onverwacht ook, hoewel gisteren al twijfel ontstond. De tranen stroomden mij over mijn wangen. Daar lag hij, op de grond, verstijfd, morsdood.
Adama heeft een kuil gegraven, ik heb Dombo in een hemd gewikkeld. Ik hoede er niet bij te zijn toen ze hem in de kuil legden, het werd mij even te veel.
Wat droef, Dombo was zo'n lieve bijzondere schat, hij bezorgde mij zoveel geluk, gewoon door er te zijn. Dombo was ook gelukkig en voelde zich volledig bij mij thuis. Hij was geen schootkat, maar hij was wel mijn grote vriend, mijn grootste vriend, mijn beste vriend. Ik heb hem maar drie jaar gehad.

Woensdag 31 maart
Ik ben nog steeds in mineur. Ik hoor nog steeds dat verschrikkelijke gegil. En ik denk hem ook nog steeds te horen. Dombo was een praatkat, hij gaf altijd antwoord. Ik hield zo erg van dat beest, hij bracht mij zoveel geluk. Ik vermoed dat hij is vergiftigd, dit was geen normale dood.
Ik was vanmiddag even bij dokter Pierre in de apotheek. Ik vertelde hem over Dombo. Hij zei dat dit heel veel gebeurt. Als een kat "overlast" geeft, moet hij het veld ruimen. Later vertelde Diahara dat kinderen zijn kleintjes hadden gedood. Het is verschrikkelijk. Ik vermoed dat Dombo's vriendin met wie hij de laatste dagen ook zoveel contact had diep in onze ondoordringbare heg ook het leven heeft gelaten. Een Malinees heeft niks met een kat. Dako vertelde mij vanmorgen dat hij ook slecht heeft geslapen, hij had een zwak voor hem, dat was wederzijds. Ik baal verschrikkelijk, nog steeds schieten de tranen mij in de ogen. Ik bedenk pas later dat hij misschien door een slang is gebeten, ik weet het niet.

Vanmorgen hadden we vergadering van onze equipe van de Stichting Mopti. Tè lang hadden wij niet vergaderd, er kwam iedere keer iets tussen.
Het gaat tamelijk goed met onze tuinen. Baba vertelde dat op zeker moment de tuin in Dialangou voor het onwaarschijnlijke bedrag van 450 euro aan groentes hadden verkocht. Dialangou is op het moment wel onze beste tuin, op de voet gevolgd door die bij Médina Coura, daar hadden ze 3 ton (3000 kilo?) aan aardappels geoogst, ik kan het mij bijna niet voorstellen. Voor nog meer water hebben ze twee motorpompen aangeschaft en zelf een forage laten boren, geweldig, eigen initiatief!!

Door onze inbreng worden de tuinen steeds zelfstandiger. Dat is goed nieuws. Aan de andere kant lijkt de onveiligheid toe te nemen. Niangaly woont niet ver van de tuinen in Dialangou. Eerder deze week was hij getuige van de aanval op het kamp van Sékou Bolly, de leider van een groep die zich heeft aangesloten bij de autoriteiten, maar misschien niet helemaal is te vertrouwen. In de nacht klom hij op het dak van zijn huis, waar de lucht rood kleurde van het geweervuur. Retteketet, retteketet, hoorde hij constant. Niangaly vertelde dat iedereen tegenwoordig een wapen heeft, waardoor het makkelijk is om iemand van zijn bromfiets te beroven. Het is schering en inslag. Soms kost het levens, soms raakt iemand gewond en moet hem naar het ziekenhuis brengen. Tot nu toe heb ik zelf weinig last, fingers crossed. 's-Avonds ga ik er niet meer uit. Maar ook ik loop risico's. Hoelang zal het duren voordat zij op de stoep staan? Het zijn bijna altijd bandieten, die geen politieke of religieuze achtergrond hebben.

Zondag 4 april, Pasen
Nog altijd ben ik niet vergeten wat er maandag is gebeurd. De doodskreten van Dombo gieren nog door mijn hoofd. Ze snijden mij nog steeds door hart en ziel en die angstige grote zwarte ogen zoals hij mij aankeek ben ik niet kwijt.
Ik heb een rotdag, ik heb lichte hoofdpijn, pijn in mijn lichaam, nagenoeg geen honger en ik voel me gammel. Mijn verkoudheid wil ook maar steeds niet over, minder dan een paar weken geleden, maar de tweede anti-verkoudheidkuur heeft maar ten dele geholpen. Vanmorgen ben ik twee uurtjes gaan slapen en vanmiddag nog een keer. Daar knap ik een beetje van op. Het geeft te denken. Ik voel mij moe en oud.

Het is dus ook Pasen. Ik heb Adama geld gegeven voor het "feest". Geen idee waaraan hij dat heeft uitgegeven. Vanmiddag brachten ze me een schaal met een verpieterd visje en een schaal slappe frieten. Het zijn wel schatten, dat wel. Gisteren bracht Christian mij een op het oog heerlijke schaal vlees met groentes en een grote kom sla. Maar wanneer werk ik het allemaal naar binnen? En waar laat ik het allemaal, mijn koelkast puilt uit. Voor de rest een saaie dag, ik heb verder eigenlijk niemand gezien.

Voor de rest ben ik bezig met het financiële overzicht van de Stichting Mopti. Ik ben er nog niet klaar mee, beetje bij beetje, het vordert langzaam.

Maandag tweede Paasdag
Gisteravond heb ik de vis opgebakken in een pan met oud vet, geen fut om de pan eerst schoon te maken en dat had ik wel moeten doen. Het was erg stom, ik wist het en toch... Eerder was ik begonnen met een kuur anti-malaria. Na mij middagdutje knapte ik daar al meteen van op. Echter 's-avonds deed de vis mij geen goed en moest alles er weer uit. Dat luchtte erg op en ik had een prima nacht. Ik ben normaal opgestaan om kwart voor zes en ik kon nog net een douche nemen, voordat het water weer op was. De familie laat het nog volledig afweten, normaal zijn Founé, Oumou en Diahara altijd net iets eerder dan ik. Nu beet ik de spits af.

Dinsdag 6 april 2021
Vorige week bracht de postbeambte uit Sévaré mij een brief met mijn al driekwartjaar verlopen "nieuwe" creditcard. Die moet ergens in juni 2020 zijn verstuurd, vandaag ontving ik een pakket uit Nederland met enkele computeronderdelen: opgestuurd op 7 augustus 2020. Niet gestolen, niet verloren, gewoon aangekomen, een beetje heel erg laat. Er zijn nog meerdere andere pakketten al heel lang onderweg.

Woensdag 7 april
Er komt weinig uit mijn handen, ik voel me nog steeds niet lekker, kennelijk was de malaria niet alles. Die ziekte gaat vaak samen met paratyfus, vanavond begin ik een pillenkuur. Misschien dat ik dan ook weer een beetje trek krijg. Verder is het buitengewoon warm. Hierbinnen geeft de thermometer 40,3 graden.
Ik heb vandaag wel mijn zware werk- en vliegcomputer aan de praat gekregen, ik ontving dan eindelijk dat nieuwe moederbord. Zou ik ooit nog vliegen?

Donderdag 6.
Ik moest weer eens naar de bank, het geld gaat zo vreselijk hard. Van de week belde Meni mij op, zijn ezel was dood na een slangenbeet. Helaas bleek die ezel niet van hem maar hij huurde hem met een kar om hout te halen dat hij daarna en détail verkocht. Dus stuurde ik hem geld om een nieuwe ezel te kopen. Hij meldde dat hij een mooi exemplaar had gevonden voor 140 euro. Jammer voor hem kwam de eigenaar van de ezel en de kar nog dezelfde dag de ezel en de kar ophalen, contract verlopen. Nu heeft Meni dus ook een eigen ezel nodig met een kar. Gelukkig doet Jan Joost mee en nu blijft er voor mij nog 225 euro te betalen. Ik moest dus naar de bank, want mijn portemonnee was nagenoeg leeg. Dat was geen probleem, maar nu is ook mijn bankrekening bijna leeg. Ik maakte dus geld uit Nederland over met de ING. Ik keek twee uur later via het internet op mijn rekening bij de BNDA in Mali en het is een wonder, het staat er al op!! Schier ongelofelijk.
Verder ben ik bezig met de recovery van een harddisk, waarvan alle bestanden kwijt waren. Ik ben er al de hele dag mee bezig, elke keer zit ik zonder stroom en moet ik opnieuw beginnen. De operatie duurt ruim drie uur. De eerste keer schakelde na uren de stroom uit bij 95%, ik baal als een stekker.
Het is nu bijna zeven uur in de avond en eindelijk is de operatie van de disk klaar, maar helaas, helaas, ik heb de bestanden niet terug!

Zaterdag 10 april
Gisteren had ik een goeie dag, maar vandaag heb ik juist veel minder energie. Het is bovendien erg warm, hier in huis is het weer 41 graden. Ik voer eigenlijk bijna niks uit.
Kwart over vijf: stroom uit. Ik schrik en ik probeer me te verzoenen met een avond zonder stroom. Maar tot mijn geluk een kwartier later springt het licht toch weer aan. Ik ga nu snel koken. Mijn Paasmaaltijden zijn op, ik moet het nu weer zelf doen. Ah, half zeven, nu is het definitief voor vanavond, het is donker. Na het eten ga ik op het dak zitten. Groot voordeel nu, er zijn de laatste twee weken geen muggen, zou het voor hen ook te droog en te warm zijn? En dan rond half tien kruip ik mijn bed in. Om half twaalf floept de stroom weer aan en schakel ik de airco in.

Zondag 11 april
Ik voel mij nog steeds niet top. Komt dat door die nare tyfus-antibiotica?
Verder regelmatig vandaag stroomstoringen, zodat ik bijna nergens aan toe kom.
Dako vertelde dat Madeleine, die hier niet ver vandaan woont, corona heeft opgelopen, ik heb nauwelijks details. Zij heeft juist van de week haar echtgenoot verloren, hij had een hartprobleem. In de afgelopen dagen heb ik drie computers onder handen gehad.
Ook in Mali is het aantal coronagevallen groeiende, maar niet zoals vandaag in Nederland met 8300 gevallen.

Maandag 12 april
De temperatuur op mijn telefoon geeft voor vanmiddag 44 graden aan.
Het afgelopen weekend hadden we veel problemen met de watervoorziening. Gisteren kwam er de hele dag nauwelijks een drup uit de kraan. Mijn gezondheid is iets beter. Morgen de laatste dag voor de medicijnen tegen de paratyfus. Voor de rest komt er weer weinig uit mijn vingers.

Woensdag 14 april
Gisteren een waardeloze dag. Ik voelde me helemaal niet lekker en het was warmer dan ooit. Adama haalde een pakketje bij de post, was precies een jaar onderweg geweest! Ik had het al lang afgeschreven, en de leverancier had het betaalde terugbetaald. Gisteren was ik zoet met het terugvinden van "overschreven" documenten, ik was er de hele dag mee bezig, onbegonnen werk.

Vanmorgen bracht ik Founé en Oumou naar Barbée waar ze de bus pakten naar Fangasso om het overlijden van Sékou te gedenken, het dorp waar hij was geboren. Ze komen pas over een dag of tien weer terug. Ze hadden mijn hele auto volgestouwd met vijf gigantische zakken, onder andere met oude kleren van Sékou. Die geschiedenis gaat me ook nog een lieve stuiver kosten, er wordt van alle erfgenamen ook nog 15.000 cfa elk (22,50) gevraagd om een geit te kopen om te worden geofferd. Ik begrijp het eigenlijk niet zo goed, de man is al bijna anderhalf jaar dood en waarom zou ik dat dan ook nog allemaal moeten betalen?

Ik ben nog steeds te moe om aan het jaarverslag te werken, hopelijk morgen, dan ben ik van die nare medicijnen af.

Donderdag, 16 april
Ook vandaag ben ik nog niet top. Vanmorgen werd de deur platgelopen door van allerlei en iedereen. Het hield niet op. Daarom kwam ik alweer niet toe aan het jaarverslag.
Hopelijk dan morgen.
Vandaag geen stroomstops, maar we hebben wel erg vaak problemen met het water. Ik ben verplicht om ergens om vier of vijf uur op te staan om water te vinden voor een douche. Om zes uur ben ik al te laat. Ik bel Niangaly om te vragen of hij bij mij een forage wil boren met een elektrische pomp, misschien op zonne-energie. Kost een lieve cent, maar dan zijn we misschien wel van die watertekorten af.
Het is de laatste dagen nog steeds erg warm, nu ook weer boven de 40 graden en de luchtvochtigheid schommelt tussen de 10 en 20 procent, niet veel, maar wel minder aangenaam.

Ben vanavond een beetje boos geworden. De jongens vragen alweer om 150 euro voor de aankoop van geiten om te offeren voor Sékou. Zelf hadden ze al 450?? euro bij elkaar geharkt en geleend. Ik heb ze de 150 maar gegeven, maar ik ben het er helemaal niet mee eens. Het zijn de gebruiken van het land en van de Bobo-stam, dat zal dan wel. Ik had wel een bijzonder dure dag. Paul en Djeneba moest ik helpen met een nieuwe bromfiets. Daar gaan ook weer 1000 euro.

Vrijdag 16 april
Ik geloof dat het vandaag beter gaat. Ik heb vanmorgen nog weer vijf familieleden naar Barbée gebracht, waar ze op de bus naar Fangasso moeten stappen. Ze komen over een week weer terug. Het erf is nagenoeg leeg nu, dat is wel lekker rustig in elk geval. De kleintjes zijn allemaal naar school, ik vermoed dat Adama en Diahara voor het eten van de kleintjes moeten zorgen.

Zondag 18 april
Ondanks dat de tyfus en de malaria wel over zijn ben ik gisteravond zonder te eten om zes uur gaan slapen. Ik had het helemaal gehad ondanks dat ik een heel rustige dag had. Het is nu zes uur, heb net gedoucht en zit aan een kop Nescafé. Ik wil zo graag verder met het jaarverslag, maar dat kan niet omdat we weer geen stroom hebben. Ik heb ook mijn generator weer buitengezet, dan kan ik de koelkast redden.

Op de 21e april lees ik dat er in Mali 90 nieuwe coronagevallen bij zijn gekomen maar niemand rond Mopti. In totaal tot nu toe zijn sinds het begin in totaal 13336 mensen positief getest, er zijn 451 mensen aan corona overleden.

Vrijdag 23 april
Ik zie op het internet dat er gisteren opstootjes waren in Bamako om te protesteren tegen de voortdurende stroomonderbrekingen daar. Het moet verschrikkelijk zijn, soms zitten de bewoners uren of dagenlang zonder stroom. Het zou liggen aan de hoogspanningsleiding die uit Ivoorkust komt. En traangas en politiegeweld helpt voorlopig niets. Hier in Sévaré zijn het volgens mij vooral de dieselgeneratoren die problemen oproepen.

In de buurt van Gao (N’tahaka) sloegen bandieten toe bij een groep jonge gouddelvers. Ze schoten er een dood, anderen raakten gewond onder wie enkele ernstig en ze namen hun bezittingen mee, zoals telefoons, hun zuur gevonden goud en dergelijke. Het goud wordt meestal gedolven door kinderen, die onder erbarmelijke omstandigheden iets proberen te verdienen.

Gisteren is Niangaly begonnen met het boren van de forage, de buis moet uiteindelijk 24 meter de grond in. Voor de arbeiders is het een zware klus, maar ze doen het rustig aan. Ik denk niet of ze er vandaag mee klaar komen. Het is natuurlijk niet makkelijk, vanwege de ramadan mogen ze niet eten en drinken.

Ikzelf voel me de laatste dagen stukken beter, de medicijnen tegen malaria en vooral de paratyfus hebben behoorlijk huisgehouden. Vanmorgen heb ik het jaarverslag 2020 van de Stichting Mopti gepubliceerd. Ik ben blij dat dit achter de rug is, ik begin steeds meer een hekel te krijgen aan dit soort dingen.

Een dezer dagen is de zeer onlangs gekozen president van Tsjaad gedood bij een bezoek aan het front in eigen land. In Mali waren 1200 militairen uit Tsjaad gelegerd als onderdeel van de G5 Sahel en van de Franse missie Barkhane. Zij keren nu terug naar hun eigen land, vooral de Fransen zijn ongerust. Zij hebben een grote leger- en vliegbasis in de hoofdstad N'Djamena.

Vanmorgen om acht uur geld overgemaakt vanuit Nederland, het is nu tien uur, dus twee uur later en het staat er al op, zo fantastisch snel!

Zaterdag 24 april
Gisteren is de equipe van 7 arbeiders van Niangaly klaargekomen met de forage. Er zit dus nu een dikke buis in de grond, het was een zware klus. Het werk was om 7 uur in de avond geklaard, het was al donker. Tjonge wat hebben die zonder pauze gewerkt! Een van die mannen had armen als de poten van een olifant, wat moet die sterk zijn! Nu zijn anderen bezig om een tijdelijke pomp te monteren om de forage drinkschoon te krijgen. Ze hebben een probleem met hun pomp, ze zijn al twee uur bezig, maar de pomp wil niet draaien. Het zal uiteindelijk wel lukken.

Zondag de 25e
De watervoorziening zou moeten werken, is gisteren klaargekomen. Nu moeten we ervaren hoe het in de praktijk gaat werken. Er komen geen batterijen aan te pas, dus de pomp kan alleen zijn werk doen als de zon schijnt. En dat kunnen wij dus pas later in de ochtend controleren.
We hadden nog enkele lekkages, maar nu om half een komt er een enorme hoeveelheid water naar boven, het is choquerend. Wat een water!
Niangaly vertelt nog over het banditisme in en rond Dialangou. De bevolking wordt er geteisterd door domme jeugd die niets beters weet dan dreigen en beroven, eventueel erger. Niangaly was bij een vergadering waar groepen jongeren werden samengesteld om 's-nachts patrouilles te lopen door en rond het dorp. Ik kan mij niet voorstellen dat het helpt. Tegen een vuurwapen doe je niet veel. Niangaly woont vlak tegen het dorp.

Dinsdag 27 april
Het is nog wel even wennen met het vele water, het is mooi om het vat op het dak zo laat mogelijk op de dag te vullen en het tijdstip hangt af van de zon. Gisteren om vier uur aangezet, maar toen was er al niet meer voldoende zon om de pomp te laten werken. Vandaag proberen we het dan om drie uur. Het is wel heerlijk dat ik niet meer tussen vijf en zes uur hoef op te staan. Om half zeven is er nu in elk geval ook gewoon water! Dat is toch vroeg genoeg?
Gisteren belde iemand met de vraag om geld voor een SIDA-project (HIV) in Koro. Ik vertelde hem dat ik daar op het moment niet op in wilde gaan. Wat is nou 10.000 euro vroeg hij? Hij wilde niet accepteren dat het behoorlijk veel is. Wat hebben sommigen toch rare ideeën over Europeanen?
Gisteren zag ik in de heg opeens toch een poes, een lapjespoes, een dochter van Dombo? Ik vermoed dat hij heel geïnteresseerd was in haar. Daarom vertoefde Dombo de laatste dagen regelmatig in de heg.
Hij spookt nog steeds door mijn hoofd, hij was zo'n bijzonder beest en hij woonde hier al die tijd met zoveel vertrouwen! Ik mis hem nog steeds heel erg en ik zal hem niet snel vergeten.

En ik heb vandaag de stoute schoenen aangetrokken. Vorige week brak opnieuw een stuk af van een kies en dat gaf problemen met kauwen. Dus vanmorgen naar de tandarts in het militaire kamp in Sévaré op aanraden van Christian. Er zat een "lange" patiënt in de stoel, maar na twee uur had de tandarts bij mij twee gaten gevuld. Had ik daarvoor naar Nederland gemoeten? Nu was ik voor 15 euro klaar. De uitrusting van de tandarts was niet geweldig, maar het kon ermee door. De man zelf had keurig een perspex kap over zijn hoofd en leek mij redelijk beschermd. Een zucht van verlichting. Ik had nog steeds die emmer op de markt in mijn hoofd gevuld met getrokken tanden en kiezen.

Tot nu toe had ik vertrouwen in de pakketten die naar mij onderweg zouden zijn. Vandaag las ik op het internet dat het bij de douane in Bamako een verschrikkelijke chaos is, dat iedereen in- en uitloopt met pakketten en daar is amper controle op. De douaniers gaan aan het eind van de dag naar huis met een dikke portemonnee, wat zou er op duiden dat ze de pakketten misschien gewoon zelf verkopen.

Verdikkeme, het is al woensdag. De tijd vliegt. Eigenlijk heb ik vandaag een fijne vrije dag, niks bijzonders om handen, tot .... om twaalf uur Djeneba belt. Ze komt niet uit haar woorden, ze heeft erg verdriet en ze huilt. Een arts neemt het gesprek over en vertelt dat Djeneba een ongeluk heeft gehad met haar bromfiets. Ik stap meteen met Adama in de auto om te zien wat er aan de hand is. Bij de SCOM in Sévaré vinden we haar al snel. Ze ziet er niet uit, de tranen biggelen langs haar wangen. Als ze ij ziet komt ze een beetje tot rust. Ze is niet erg gewond, een schram op een voet en een plek op haar elleboog, niks ernstig, niks gebroken. Ze is volgens mij voornamelijk erg geschrokken en verdrietig om de bromfiets die amper twee weken oud was. Een behandeling was eigenlijk zo gebeurd, maar zonder mijn geld gebeurt er helemaal niets, dat is toch wel heel treurig. Naderhand bracht iemand haar naar huis en bracht ik een bezoek aan de mecanicien aan de overkant van de weg. Ze is zomaar achterop de bromfiets van een schoolvriendinnetje gereden, ze had gewoon niet goed opgelet, toen die opeens stopte. De bromfiets is gelukkig makkelijk te repareren. Maar oh, dat verkeer, het is zo'n chaos, niemand houdt zich aan welke regel dan ook. Waardeloos.

Om een uur of vijf lijkt het er zomaar op dat het gaat regenen, het is heet, bloedheet, de wind blaast veel stof over Sévaré. En zowaar, er vallen een paar waterdruppels uit de lucht!

Vrijdag 30 april
Ik heb Niangaly gevraagd een oplossing te vinden voor de tuin in Tiamoye. We hebben de verbindingsbuizen tussen de bassins uitgevoerd met buizen van 6 centimeter. Het zijn buizen met een dikkere huid, die mindermakkelijk stukgaan. Maar ondanks dat we een gedeelte van de verbindingen hebben verdubbeld, raken de achterste bassins niet vol. Nu gaat Niangaly extra dikke buizen plaatsen van 10 centimeter diameter, die zijn veel kwetsbaarder door hun dunnere huid, maar hebben duidelijk een grotere capaciteit.

Ik kan het mij bijna niet voorstellen, maar in de middag begon het behoorlijk te betrekken en viel er op een gegeven moment gewoon wat regen. Niet zo heel veel, maar toch. Tegelijkertijd natuurlijk direct diverse kortere stroomonderbrekingen, die mij behoorlijk parten speelden.

Ik heb het jaarverslag 2020 nu op de website gezet van de Stichting Mopti gezet. U vindt hem hier.

Zaterdag 1 mei
Sinds het gisteren heeft geregend zit er zoveel stof en vochtigheid in de lucht dat de zon er totaal niet doorkomt. Dat is lastig voor de tuinen. Maar onze pomp heeft niet genoeg energie om het reservoir te vullen, zuinig doen met water dus. Ik heb zelden zo'n diffuse geel-rode lucht gezien.

Het leger van Tsjaad laat weten dat het nabij de grens met Niger enkele honderden rebellen heeft gedood en iets van 66 anderen gevangen heeft genomen gedurende langdurige en heftige gevechten. Het is erg onrustig in het land.

Maar ook in Mali blijft het onrustig. Tientallen mensen vonden de dood of raakten gewond in de maand april. Wat doen mensen elkaar toch aan. Ongetwijfeld speelt de soms verschrikkelijke armoede een belangrijke rol. Jihadisten maken daar gebruik van en breiden voortdurend hun invloed uit. Steeds meer scholen worden gesloten of vervangen door koran-scholen.

En het waterleidingbedrijf graaft vanmorgen een geul om het net vanaf mij te verlengen. Wij hebben vooral overdag al zo weinig water, dat is waarom wij nu onze eigen forage hebben aangelegd, die het ook vandaag trouwens weer niet doet wegens gebrek aan zon. Het stof is niet nog uit de lucht. Vanmorgen moest ik naar het busstation om twee dozen whisky op te halen, die had Isac geregeld voor mij in Sikasso. Onderweg had ik maar weinig zicht. Ondanks alle narigheden gaat het leven bijna onverstoord door.

Ah Dombo, ik mis je elke dag.