Willem Snapper's nieuwsbrief nr 639 van 2 augustus 2020.
U kunt zich altijd per mail aan- of afmelden voor de maandelijkse aankondiging: wsnapper@mopti.nl
onze rijstvogeltjes op de balustrade, klaar om aan tevallen op het eten beneden, voor mij zijn ze welkom
goed en slecht: Modibo is vrij!
en
hoe nu in Tiamoye?
Maandag 29 juni 2020
Alweer kreeg ik na mijn laatste nieuwsbrief lovende reacties, waarvoor natuurlijk veel dank!
Vanmorgen om 6.30 uur werd mij een grote update van Windows aangeboden. Tot nu toe ben ik op dat soort aanbiedingen nooit ingegaan, maar het is bijna onmogelijk ze te weigeren. Aan de andere kant hoef ik Windows niet helemaal opnieuw te installeren, want dat kost zowat wel een hele dag met alles wat erbij komt. De totale duur viel mij uiteindelijk nog erg mee, om twaalf uur was de update geïnstalleerd.
Sinds gisteren hoor ik af en toe onmiskenbaar het gekrijs van (halsband-)parkieten, al heb ik er geen enkele gezien.
Toen ik het aan Diahara vertelde wilde zij onmiddellijk zo'n vogel voor mij regelen, omdat zij weet hoe ik indertijd gesteld was op Coco. Ik heb haar op haar hart gedrukt dat niet te doen. Die vogels horen vrij in de lucht! Ik begrijp nu ook opeens waarom ze hier rondhangen. Een van onze mangobomen hangt vol met van die grote groene ballen, daar zijn ze ontzettend dol op. Ik hang het ook maar niet verder aan de grote klok, wat mij betreft mogen ze hun gang gaan, helaas, de Sanogo’s denken daar anders over!
Maandag 29 juni
Niet veel te melden verder, maar ik had er geen voorgevoel van dat ik vanavond alweer geen stroom meer zou hebben. Om vijf uur was het dus afgelopen. Ik ga nu snel mijn potje koken, dan kan ik nog bij licht eten.
Het was ook weer betaaldag, meisje met buikpijn, 45 euro, eten voor het schaap van Dako 25, oogarts voor Adama 30, medicijnen voor Amahiré 22,50, 225 euro voor Kadiatou voor een oogoperatie van haar zoontje, voor mijzelf 0 euro.
Ik ben echt boos, teleurgesteld, alweer geen stroom, wachten op het dak, iedere keer hopend dat het weer licht wordt en dat ik beneden verder mag slapen. En steeds is het 't schijnsel van een auto of een bromfiets. Je weet nooit wanneer ze de stroom weer inschakelen, het kan om acht uur of om 1 uur, of nog later. Wanneer lossen ze die problemen nou eindelijk op?
Ik heb te vroeg geklaagd, excuus. Een half uur later brak een storm los zoals ik mij die niet kan heugen. Tegelijkertijd begon het ook geweldig te regenen. Het zijn beelden die meer horen bij een orkaan in de Caraïben. Regenvlagen scheerden over de cour. Wat een ontzaglijk geweld. De stroomonderbreking was dus niet gepland door het energiebedrijf, maar een voorbode van het noodweer.
Het is nu 7 uur, de regen is aan het minderen, de wind is niet meer dan nog een lichte bries. Ik zit binnen lekker droog, hoeveel mensen hebben geen onderdak? En hoewel lemen huizen weerstaan dit natuurgeweld niet? Om negen uur hadden we weer stroom.
Dinsdag 30 juni
Het is nu 5 uur in de middag. Ik begin mij steeds meer zorgen te maken. Vanmorgen om tien uur was het weer gedaan. En nog steeds geen stroom. Moet ik nu mijn generator weer tevoorschijn halen? Ik ben bang voor het eten in mijn koelkast. Het energiebedrijf is vast en zeker bezig met reparaties na die heftige storm van gisteren. Ik vernam dat er behoorlijk wat schade is, omgewaaide bomen, weggeblazen golfplaten, van dat soort dingen. Ik zit al de hele dag met mijn armen gekruist. Ik kan niks.
In de tuin van Dialangou is door kortsluiting de dure stroomregelaar doorgebrand. Wie moet dat betalen? Om half zeven eindelijk licht. En bij licht kan ik koken en eten. Maar het zwerk trekt alweer samen. Ben benieuwd hoe dit weer afloopt. Ik heb de stroomregelaar aan Adama gegeven, hij is toch meer professioneel dan de meeste anderen. Hij dacht dat de bliksem de schade had veroorzaakt.
In Tiamoye heeft Niangaly een aanpassing gemaakt aan de afvoer van de toiletten. De vrouwen klagen dat de beerput vol is. Ze realiseren zich niet dat de toiletten niet zijn bedoeld voor het gebruik door het hele dorp. Daar zijn ze niet op berekend. In principe zijn ze bestemd voor de vrouwen die in de tuin aan het werk zijn en dan hun behoeften moeten doen. Het is niet de bedoeling dat het hele dorp er elke dag gaat "douchen". Het zijn lastige dingen om aan de vrouwen uit te leggen. Geef je de vrouwen een vinger dan pakken ze je hele hand.
Donderdag 3 juli
Onze Adama heeft vandaag een nieuwe drempel gemaakt om het regenwater uit de schuur te weren. Ik heb hem zijn gang laten gaan, maar ik verwonderde mij al over de weinige cement die hij had gekocht. Het uitharden gaat vast niet lukken, misschien moet het morgen over.
6 juli
Het is maandagavond 23 uur. Ik kom net met mijn matje van het dak. We hebben weer licht.
Ik lees nog snel op het Malinese nieuws dat er vandaag in Mali 1 nieuw coronageval is geconstateerd, uitgerekend in Mopti. In totaal zijn er 2331 mensen met corona van wie er 119 zijn overleden.
Ik lees ook dat in het noorden van Burkina een slachting heeft plaatsgevonden, waarbij meer dan vijftig burgers werden omgebracht.
Terroristen van Amadou Kouffa stootten in het dorp Petabouilli in de buurt van Gorom-Gorom op Volontaires pour la Défense de la Patrie (VDP), zelfverdedigingsgroepen. Er vallen weer meerdere doden en gewonden.
7 juli
Half zes in de avond. Sinds vanmorgen probeer ik Adama wegwijs te maken met computers. Gisteravond begon hij er weer over. Hij maakt zich zorgen over zijn toekomst. Hij vroeg mij alweer of ik geen relaties had in Nederland, die hem zouden kunnen helpen. Import/export of zo. Maar eerlijk gezegd, ik heb geen flauw idee. Spullen uit NL hier verkopen, ik zou niet weten hoe en wat. Alles wat je hierheen haalt is à priori te duur. Denk alleen al aan het transport.
Dus stelde ik voor hem enkele beginselen bij te brengen in de informatica.
Abbé Jean-Baptiste Koné bracht gisteren twee laptops. De eerste was simpel, dat was snel geklaard. De tweede is andere koek. Een oud kreng waarvan het scherm op één oor lag. In Sévaré liet ik het gebroken scharnier lassen. Toen hield het allemaal weer op. Vanaf een uur voor de verandering weer geen stroom. Jammer, weer een verloren middag. Ik ben nog wel bezig geweest, maar het is gewoon te heet, ik ben doorweekt door het zweet.
En wat moet ik nu? Het loopt tegen zessen. Neem ik het risico om te wachten met koken tot ik weer stroom heb, met het gevaar dat de avond valt en ik alles in het donker moet doen?
Ik denk dat ik maar begin.
9 juli
Het gaat bijna alleen nog over stroom. Ongebruikelijk is dat de stroom midden in de nacht uit gaat. Vanmorgen om half acht was het alweer raak. En ik kan niks. Ik denk dat ik van de gelegenheid gebruik maak door maar even naar de bank te gaan.
Donderdag 10 juli, mijn vierenzeventigste verjaardag begint een beetje in mineur. Eerst zie ik een email van mijn vriend Michiel uit Finland met een zwaluw in zijn handen. Ik zie hoe voorzichtig hij hem in zijn handen heeft. Het geluk straalt ervan af. Ik kan mij daar zoveel bij voorstellen!
Sinds vanmorgen hoor ik de wilde parkieten niet meer. Als ik poolshoogte neem bij onze mangoboom, zie ik dat alle mango's weg zijn. Vast en zeker hebben de kinderen de overgebleven vruchten allemaal van de boom gerukt. Het typisch vrolijke gekwetter van die vogels hoor ik niet meer. Ik ben uit het lood geslagen. Ik had nog zo gevraagd paar mango's te laten hangen, het is aan dovemans oren besteed, laat opa maar kletsen. Een buurjongetje dat hier vaak komt spelen liep rond met een pijl en boog. Ik denk niet dat hij daarmee echt iets kan raken, maar soms zie ik hem ook met een katapult lopen. Als ik zie dat hij ermee schiet zeg ik er wat van. Ik heb vaak de neiging om die dingen af te pakken en in stukken te breken.
Dus al met al, ondanks alle lieve berichten ter ere van mijn verjaardag ben ik een beetje triest.
Zaterdagavond 11 juli
Redelijk wat werk vandaag en natuurlijk weer de onophoudelijke stroomonderbrekingen. Ik werd net gebeld door het postkantoor, ik dacht eigenlijk meteen, hà daar is mijn kattebrood. Dat kan elke dag komen. Helaas, het postkantoor heeft geldgebrek en wil geld lenen! Dat deed de aardige man al eerder en dat kwam prima op zijn pootjes terecht. Dus komt het postkantoor zondagmorgen langs!
Update: Volgens Rob van Leeuwen is het een African silverbill, een Zilverbekje. En Rob weet is absoluut een specialist!
Zondag 12 juli
Terwijl ik mijn verjaardagsmail beantwoord, wijst Papou mij erop dat de kraan weer open staat om de planten water te geven. De halve cour is ondergelopen en het water is op. Paul is vergeten om de kraan op tijd dicht te draaien. Dat gebeurt regelmatig. Zonde van het water, de pompen moeten het maar weer aanvullen en mijn portemonnee loopt ook leeg.
Het schiet niet op vanmorgen, ik word zoveel gestoord, elk moment loopt er weer iemand binnen. Ik had de ochtend gereserveerd voor het beantwoorden van mijn verjaardagsmails. Dat is uiteindelijk toch wel grotendeels gelukt. Op Facebook zie ik soms hoe mensen jarigen bedanken, één aardig bericht zou moeten volstaan. Maar hoe???
In Bamako wordt het steeds onrustiger. Net vertelde Niangaly dat er bij de demonstraties wel 30 doden zijn gevallen en ook vele gewonden, ik houd het voorlopig op 4 en 70 gewonden. Maar misschien zijn dat oude ramingen. De oppositie M5 wordt steeds feller in hun strijd tegen IBK. In de NRC lees ik dat men bang is voor een staatsgreep. Tot nu toe houdt het leger zich echter gedeisd. IBK heeft ondertussen een zestal leiders van de oppositie laten oppakken. Voorlopig durft IBK zijn handen nog niet te branden aan de voornaamste leider van de M5 Mahmoud Dicko.
Ik vind het lastig om het Malinese nieuws te volgen, mijn Frans is niet meer wat het geweest is, het wordt minder, ik heb er moeite mee.
De regelaar in de tuin van de Tamasheq voor de zonne-energie is doorgebrand. De reparatie kost 45 euro. Maar als ik kijk wat de defecte chip op het internet kost is dat minder dan twee euro. Met andere woorden, er wordt aan dat soort dingen flink verdiend. Ik kan er weinig van zeggen. Als ik het defect zelf had gevonden, had ik misschien die kosten kunnen drukken. Maar die kennis gaat mij te ver.
Maandag 13 juli
Het heeft vannacht in elk geval heel behoorlijk geregend en ik heb er bijna niets van gemerkt.
Het internet is vanmorgen ontzettend traag. Het schijnt dat WhatsApp, Messenger en Facebook moeilijk zijn te benaderen vanwege de aanhoudende ongereldheden in Bamako. Bij mij werkt het wel omdat ik mijn VPN-verbinding gebruik. Maar het verzenden van een email kost op het moment grote moeite.
Het gaat niet goed in Mali. De onrust in Bamako wordt steeds heviger. IBK heeft zes oppositieleiderslaten oppakken, dat zet natuurlijk ook meteen kwaad bloed. De leider van de M5-oppositie Mahmoud Dicko heeft meerdere keren tot kalmte opgeroepen. Hij is denkelijk de enige die het vuur zou kunnen doven. Maar is het niet te laat? De jeugd is compleet losgeslagen en weet van geen ophouden. Er is ook zoveel onvrede in het land. Het leger dat er niet uitkomt, de aanslagen, de armoede, de corruptie, de werkeloosheid, de vriendjespolitiek, de stakingen en zo kan ik nog wel even doorgaan. IBK wordt voor dat al verantwoordelijk gehouden. Oplossingen zijn niet gemakkelijk te vinden. De problemen zijn gigantisch en het ontbreekt zowat aan alles. Op het militaire vlak lijken de terroristen en de jihadisten veel slimmer en handiger. Hen verslaan is makkelijker gezegd dan gedaan. Dat ondervinden de Fransen ook! Omdat zij het ook niet redden wordt steeds ook van hen verlangd te vertrekken. En ook in Frankrijk zelf is oppositie tegen de aanwezigheid van Franse militairen in Mali.
Op het internet lees ik hoe IS ook in Mali kind-soldaten werft, makkelijk kneedbaar en te indoctrineren, ze geven ze ook een training hoe met wapens om te gaan. Zij zijn vooral meer in het noorden actief.
Het internet ligt er vrijwel uit. Ik krijg bijna geen mail meer binnen, het heeft alles te maken met de ongeregeldheden in Bamako. Op mijn telefoon heb ik geen problemen met mijn 4G verbinding.
Dinsdag 14 juli
Amesty beweert dat er niet 4 maar 11 mensen bij de onlusten van het afgelopen weekeinde in Bamako zijn omgekomen en dat er meer dan 100 gewonden zijn. Het schijnt dat vooral de FORSAT flink heeft huisgehouden. De Force Spéciale Antiterroriste is een snelle interventiemacht die is opgericht na de bloedige terroristische aanslagen van enkele jaren geleden.
In de hoofdstad Bamako zouden banken zijn gesloten vanwege vrees voor plunderingen. Er waren sowieso al plannen voor een landelijke staking bij der banken vanaf 22 juli. Goed dat ik van de week geld heb gehaald. En over geld gesproken, de omwisseling van de CFA naar de ECU laat op zich wachten. Dat komt niet alleen door de onlusten, men is er denk ik gewoon niet klaar voor. Bovendien zou Nigeria bezwaren hebben, terwijl ik dacht dat Nigeria helemaal niet zou meedoen met de West-Afrikaanse geldeenheid.
De zoon van IBK, Karim Keita heeft zich teruggetrokken uit zijn functie als voorzitter van de Commissie van Defensie en Veiligheid van de Algemene vergadering (l'Assemblé Nationale". Hij werd al jaren verdacht van malversaties. Zo is er de affaire rond een aankoop van een stuk land van 17 hectare. Hij heeft alom een erg slechte naam en wordt verdacht van corruptie.
Volgens mij zijn de grenzen met het buitenland nog steeds gesloten. Toch is er elke dag op zijn minst één vlucht vanuit Parijs. Vanaf afgelopen zaterdag vliegt Air France zelfs met hun splinternieuwe aanwinst van een Airbus A350-900. (Dat wil niet zeggen dat ik nou direct naar Nederland kom!)
Woensdag 15 juli
Een rustige dag vandaag. De temperatuur is behoorlijk gezakt. Het is 31,5 graden, de vochtigheid staat op 57 procent. In Bamako schijnt de rust teruggekeerd, vrijdag zal het wel weer onrustig worden.
IBK laat niets van zich horen. Hij zou toch beter initiatieven nemen om tot een nationale regering te komen. Het is de oppositie die dat voorstelt en dat lijkt mij onder deze omstandigheden niet onredelijk.
onze luidruchtige haan
Zondag 19 juli
Ik heb al enkele dagen niks geschreven. Ik heb niet zoveel nieuws.
IBK heeft zich nog steeds niet teruggetrokken. De CEDEAO (de Communauté économique des États de l’Afrique de l’Ouest) heeft een bemiddelaar gestuurd in de persoon van de voormalige president van Nigeria Goodluck Jonathan Ook hij heeft een overgangsregering voorgesteld. De M5-RFP (de oppositie) wil daar echter niets van weten.
La CEDEAO a amenée des valises remplies d'argent pour tenter de corrompre les membres du comité stratégique du M5-RFP. Heureusement que les responsables du M5-RFP ont refusé catégoriquement. Une insulte envers le combat légitime des pauvres maliens. Les maliens doivent prendre leur responsabilité. Honte à la CEDEAO. Le Mali résistera. (bij een foto van vetrekkende ministers op Facebook)
Ik heb net met Christian gesproken, die komt onregelmatig op bezoek. Ik zag mijn kans schoon voor wat informatie over de corona, hij zit ten slotte dicht op het vuur. Er gaan geruchten, en die lijken behoorlijk officieel, dat er in Mopti meer dan 830 corona gevallen zijn gevonden, dat zou iets van 40% zijn van alle patiënten in heel Mali. Het kan bijna niet waar zijn, Christian moet er hard om lachen.
Hij vertelde dat er hier in Mopti en Sévaré nauwelijks wordt gecontroleerd. Als mensen verschijnselen hebben worden zij getest in een van de ziekenhuizen. De tests worden daarop naar Bamako gestuurd voor onderzoek. Het duurt ongeveer drie weken aleer de uitslag bekend is. In de tussentijd worden de patiënten afgezonderd in tenten op het terrein van het ziekenhuis en blijven verplicht in quarantaine. Ze mogen er niet uit. De tenten schijnen te zijn geklimatiseerd. En wat als er een enkeling toch positief wordt bevonden, dan vraag ik mij af wat er met de anderen in die tenten gebeurt.
Beter ver weg te blijven van het ziekenhuis! Dat denk ik niet alleen, maar zo denkt waarschijnlijk iedereen daarover. Verder is de bevolking voor het grootste deel erg onvoorzichtig. Het zal zo'n vaart wel niet lopen.
TV5Monde:
Le pays a 2423 personnes infectées au 15 juillet, dont 121 morts. Selon le ministère de la Santé malien, 80% des cas sont à Bamako. Le confinement a été levé le 11 mai. La rentrée des classes, prévue le 2 juin a été boycottée par les enseignants.
Le Mali fait face à d'énormes difficultés pour gérer cette pandémie comme on peut le voir sur ces images tournées à Mopti où le tout récent hôpital Sominé Dolo (2 min) doit faire face à un nombre accru de blessés par balles, dues aux violences intercommunautaires : 682 patients, des civils et des combattants, ont été admis l’an dernier, soit quatre fois plus qu’en 2018. Une charge de travail importante, aggravée par l’épidémie de coronavirus
Maandag 20 juli
Gisteren tegen de avond begon het behoorlijk te betrekken, om een uur of zes begon het flink te regenen. Dit was denk ik de tweede fikse bui. Tussendoor regent het af en toe een beetje, voor de oogst stelt dat niet veel voor.
De tijden zijn veranderd de afgelopen dagen. De temperatuur is behoorlijk gezakt, ik heb de airco niet echt meer nodig! Het lijkt erop dat de ergste stroomonderbrekingen voorlopig tot het verleden behoren. Als we zonder stroom zitten duurt dat niet meer dan een minuut of vijf! Wat is dat beter!
Door het vochtiger weer zijn de muskieten wel teruggekeerd, ach, er is ook altijd wel iets te klagen.
Politiek gezien is de situatie bepaald niet veranderd. Ik ben niet zo heel goed op de hoogte, maar de onrust is weergekeerd in Bamako. Relletjes, bezettingen van belangrijke kruispunten in Bamako, verbranden van banden, barricades, ze zijn niet van de lucht. Nog altijd eist de M5-RFP het aftreden van IBK, maar wat ze verder willen hoor je ze niet, ze weten het niet. Mijn internet ligt weer volledig plat. Komt dat door de ongeregeldheden? Mijn telefoon doet het wel normaal via 4G.
Dinsdag 21 juli
Ik moest toch weer naar Sévaré voor boodschappen. Ik kocht bij de buurman van de Miniprix een oortelefoontje voor 4,50 euro. In China bestelde ik 10 telefoontjes voor 8 euro. Ze gaan eerst naar Nederland, want opsturen naar Mali is tegenwoordig onbetaalbaar. En als ik een aantal dingen bij elkaar heb stuurt hij ze naar Mali. Een beetje duur, maar als ik wat dingen opspaar valt dat ook wel mee. Het kost wel extra tijd.
Bij AliExpress bestelde ik ook een nieuw moederbord voor mijn vliegcomputer. Ik weet niet of ik dat vliegen ooit weer opneem, maar als de computer het niet doet, dan vlieg ik ook niet meer. Het bord opsturen naar Nederland kost 75 euro, direct naar Mali 225 euro. Het komt allemaal door de corona en de gesloten grenzen.
Donderdag 23 juli
Vanmorgen samen met Niangaly en Papou op bezoek in de tuin van Tiamoye. Het is de tuin waar de equipe een hoge pet van heeft, het zou onze mooiste tuin zijn. De equipe komt er meerdere keren per week dus had ik de nodige verwachtingen. Helaas werden die verwachtingen totaal niet bewaarheid. De tuin verkeert in een deplorabele staat. Er is weliswaar veel groen, maar het is een gigantische chaos. Alles overwoekert alles.
Iemand stuurde mij pasgeleden foto's over een tuin in de Dogon. Netjes voor elkaar, percelen keurig geordend, prachtige planten. Ik weet niet meer wie of waar ik die foto's zag of kreeg, ik kan ze niet meer vinden. Ik herinner mij dat ik antwoordde dat onze tuinen ook zo waren georganiseerd.
De tuin is van 2019, net een jaar oud. Toen zag het er allemaal prima uit. Maar in een jaar is het een zootje, alles door elkaar, looppaden verdwenen. Ik was eigenlijk verbijsterd toen ik de ravage zag. Onze equipe bezoekt de tuin sinds januari meerdere keren per week en zou moeten zorgen voor een goede gang van zaken. Zij ontvangen daarvoor dan ook een redelijk salaris. In het verleden heeft de FAFPA meerdere cursussen gegeven over tuinieren, planning, percelen, perken, zaaien, wieden, bemesten, et cetera. Daar waren enkelen van onze equipe ook bij. Er is nu niets van deze kennis terug te vinden in deze tuin. Ik ben niet erg tevreden.
Vandaag komen de presidenten van enkele West-Afrikaanse landen naar Bamako om uit de politieke impasse te geraken en om wat extra gewicht in de schaal te leggen bij de eerdere onderhandelingen met Goodluck Jonathan uit Nigeria. Het zijn Alassane Ouattara uit Ivoorkust, Macky Sall uit Sénégal, Muhammadu Buhari uit Nigeria, Mahamadou Issoufou uit Niger en Nana Akufo-Addo uit Ghana. Het heeft helaas niks opgeleverd, het heeft niet geholpen. Mali is niet in staat om de gigantische problemen in het land zelfstandig op te lossen. Het ontbreekt hen aan alles, vooral daadkracht en vertrouwen. Dat geldt zeker ook voor de oppositie die geen oplossingen aanreiken. Zij eisen slechts het vertrek van IBK. De bevolking, lees de jeugd, houdt het bij loze frazen.
Vrijdag 24 juli
Het valt mij op dat in Nederland 5031 mensen zijn overleden aan de corona, in China 4649. Volgens de website localfocus. Dat is toch opmerkelijk te noemen. Zie op de kaart. De situatie verandert met de tijd.
Dan is er ander nieuws en dat is misschien wel het beste nieuws van het jaar. Vandaag zou Modibo worden vrijgelaten en morgen, zaterdag, zou hij de bus nemen naar Sévaré!! Ik ben zo ongelooflijk blij, maar aan de andere kant hebben ze mij gevraagd 120 euro te betalen voor zijn vrijlating. Dat geld gaat ongetwijfeld naar het aanstaande Tabaski-feest. Ik vind het een schande nadat Modibo een klein anderhalf jaar onschuldig in de gevangenis heeft gezeten. Het zou andersom moeten zijn, hij zou geld mee moeten krijgen. Ik vraag mij af in wiens zakken het geld verdwijnt. Schandalig, schandalig!
Het nieuws heeft dus een beetje een nare bijsmaak. Bijna anderhalf jaar onschuldig, onschuldig in de gevangenis. Modibo is dus nu vrij en hij werd opgevangen door het Rode Kruis. Die helpen hem zijn papieren in orde te maken. Zoals het er nu naar uit ziet komt hij maandag terug. En dan? Kan hij veilig terug naar zijn huis, zijn winkeltje runnen in hartje Sévaré??
En zojuist lees ik op het internet dat de grenzen weer opengaan, vanaf morgen 25 juli is het vliegveld weer open en de landsgrenzen vanaf de 31e.
Zaterdag 25 juli
Ik schreef donderdag over de chaotische toestand van de tuin bij Tiamaoye. Mijn conclusies waren misschien een beetje voorbarig. Zoals altijd heeft Baba een antwoord op elke kritiek, of op elke suggestie die ik de equipe voorhoud. Het is lastig.
Ik bezocht de tuin nog een keer. Baba, Gouro en Makan waren er nu ook. Ik begon boos, maar ik moest inbinden. Voor alles hadden Baba en Gouro wel een verklaring, een reden, een excuus. Voor de gombo graaf je alleen kuiltjes en maak je geen perceeltjes. Bij een onbewerkt perceel was de echtgenoot teruggekeerd en de vrouw die daar placht te werken mocht niet meer naar de tuin. Weer andere vrouwen waren niet in goeden doen of waren zwanger. En zo was voor alles een excuus. Maar men beloofde wel dat na de regentijd men de organisatie ter hand zou nemen. Ik moet het nog zien. Ligt het nou aan mij?
Dan bracht vandaag de Abbé Jean-Baptiste zijn laptop om enkele bestanden af te halen omdat het ding het niet meer deed. Er stond evenwel niks meer op de harddisk. Achteraf bleek dat een plaatselijk reparateur de harddisk had verwisseld. De Abbé is nu onderweg om verhaal te halen. Het zijn ratten! En het kostte mij ongelofelijk veel tijd. De Abbé kwam na een uurtje inderdaad terug met de originele harddisk. Toen was het klusje snel gepiept.
Dinsdag 28 juli
Gisteravond zinderde het van de hitte. In die gevallen vlucht ik naar mijn slaapkamer en ga slapen met de airco aan. Het is meestal een teken dat er regen op komst is. En die kwam, veel en weer met veel geweld.
Ik had gisteren weer een lichte aanvaring met Dako, al ging het niet over hem. Hij fungeert vaak als tussenpersoon, dit keer betrof het Pobanne. Ze hadden zijn vrouw naar het ziekenhuis gebracht, ik weet niet wat er aan de hand is, maar het kan te maken hebben dat zij in verwachting is. Toen Dako mij dat vertelde werd ik boos. Pobanne werd lang geleden geadopteerd door Founé en Sékou. Nou maakt dat niet zoveel uit, maar ik word dus boos omdat Pobanne een kind maakt zonder te denken aan de voornamelijk financiële consequenties, ze denken maar steeds, Willem betaalt wel. Nou heb ik altijd veel problemen met die jongen gehad en heb hem in de loop der tijd meerdere keren geld geleend. Ondanks dat hij als huisschilder soms flink geld verdient heeft hij nooit één cent terugbetaald. Ik weigerde hem dan ook verder te betalen, tot vorige week toen, alweer via Dako, hij om geld vroeg voor voedsel, alles was op en zijn werkgever was naar Bamako vertrokken zonder zijn loon uit te betalen. Tegen mijn zin heb ik hem toen toch 40 euro gegeven. En nu dit weer. Ik had zijn vrouw liever geholpen met een implantaat. Het blijft maar doorgaan. Hij heeft in elk geval al een kind bij een eerdere vrouw Seyo, ook die is vaak voor mijn rekening. Zij probeert haar leven echter zelf te regelen. Ik betaalde voor haar een opleiding als verpleegster en hopelijk verdient ze nu een kleinigheid. Ze werkt op dit moment ver weg in Menaka, midden in terroristengebied tegen de grens met Niger. Zij is in elk geval een dappere meid. Ik begrijp niet wat zij ooit in Pobanne zag, zij verdient beter.
Ik klim op het dak en zie een vrij zeldzaam verschijnsel: brand! Het ziet er een ogenblik heftig uit.
Als de bewoners het vuur al hebben gedoofd komt ook een echte brandweerauto kijken
Ik kom net thuis van een soort bezoek aan Modibo. Ik spreek van een soort bezoek, want ik kon helemaal niet bij zijn huis komen vanwege de regens en de modder. Toen ik uit de auto stapte zakte ik tot mijn enkels weg in een stinkende en gore drek. Met een grote stap kon ik wel op een harder stuk komen. Daar kwam Modibo mij begroeten. Hij zag er goed uit en hij was duidelijk heel opgelucht weer in Sévaré te zijn, al treft hij het niet echt met die viezigheid. Bovendien was hij behoorlijk opgewonden over wat hij in Bamako allemaal had meegemaakt. Tot mijn verwondering sprak hij ook over een gevangen-vergoeding, maar of dat er ooit van gaat komen betwijfel ik. Officieel is de staat daar schijnbaar wel toe verplicht. Hij beloofde vanavond bij mij langs te komen.
Donderdag 30 juli
Ik denk dat Modibo het erg druk had, heel Sévaré liep bij hem de deur plat om hem welkom te heten. Maar vanmorgen kwam hij eindelijk! Hij had een officiële brief van de Cours d'Appel bij zich. Waarschijnlijk is het geen juridische veroordeling, maar alleen een voorlopige invrijheidsstelling. Het is in mijn idee een typisch staaltje van onrecht. Hij heeft vastgezeten op grond van een wet die bepaalt dat hij onder het terrorismerecht valt. Er blijkt uit dat hij voorwaardelijk is vrijgelaten en dat hij domicilie heeft gekozen bij Souleymane Poudiougou in Bamako, een familielid, iets als een halfbroer. Zolang hij niet definitief is vrijgesproken door de rechter kan hij geen schadevergoeding eisen omdat hij onschuldig in de gevangenis zou hebben gezeten. Waarschijnlijk is de rechter wel overtuigd van zijn onschuld, maar hij durft hem niet officieel uitspraak te doen vanwege de dreiging van een juridische schadevergoeding. Het is dus zeer waarschijnlijk dat hij er nooit meer iets over hoort, want dan zou de rechtbank misschien toch financieel over de brug moeten komen. Dat is zo mijn inschatting.
links zijn dochter Djeneba
Uit Nederland kreeg ik het bericht dat Zoumana Diarra is overleden. De virtuoze kora-speler woonde in Groningen en hij werd vooral bekend om zijn zelfgebouwde kora (een soort harp) met 44 snaren, waar een normale kora 21 snaren telt. Hij trad regelmatig in Nederland op. In 2006 luisterde het grote feest op in het Tropeninstituut bij het afscheid voor mijn vertrek naar Mali. Jammer genoeg heb ik daar geen foto van. Op YouTube vind ik een prachtig nummer waar hij zijn kora bespeelt.
Ik geniet de laatste dagen van mijn rust. Soms zit ik buiten en zie de kleine rijstvogeltjes die bij ons de mil voor de kippen opeten. Die vogeltjes zijn niet zo erg geliefd, ze scheren over de rijstvelden in groepen van tienduizenden exemplaren, net als de spreeuwen soms doen boven Amsterdam. De vogeltjes strijken massaal neer in de rijstvelden tussen Sévaré en Mopti en dat vindt de bevolking niet echt leuk. Men probeert de vogeltjes met netten te vangen. Wat voor vogeltjes het zijn weet ik niet. Ik heb een boek met vogels in West-Afrika, maar deze heb ik niet gevonden. Het zijn zeer waarschijnlijk geen kraaien of struisvogeltjes, het zijn ook zeker geen rijstvogeltjes, die zijn veel kleuriger.
Ik zie ook een bijzonder fenomeen, hoe wolken in verschillende luchtlagen in totaal tegengestelde richting schuiven, over elkaar heen, onder elkaar door, zeer speciaal.
Zowel Papou als nu ook Willem zeuren aan mijn kop om kleren voor het Tabaskifeest. Als ik hoor dat die voor beiden samen 60 euro kosten houd ik het voor gezien. Geen denken aan, hoe belangrijk het Tabaskifeest ook is. Aan schapen doe ik ook niet. Gouro vraagt mij of ik wel vlees eet. Ik zeg niet nee, al is mijn vleesconsumptie minimaal en aan vlees voor een feest wil ik liever niet meewerken.
De grenzen zouden weer open zijn. Gisteren landde er een eerste vliegtuig van Air Maroc, dat was voor zover ik weet het enige vliegtuig. Wel landen er elke dag vliegtuigen van Air France vanuit Parijs. Maar het wordt de passagiers in Bamako heel moeilijk gemaakt. Als je aankomt moet je een bewijs hebben dat je voor vertrek bent getest en dat bewijs mag niet ouder zijn dan drie dagen. Je moet ook een verklaring bij je hebben dat je gezond bent. Dat moet je downloaden op de website van het Ministerie van gezondheid. Dat formulier kan ik echter niet vinden.
Zaterdag 1 augustus
Het Tabaskifeest is voorbij, althans de eerste dag. In verband met de corona dreiging heb ik de uitnodiging van Bakary om te komen eten afgeslagen. Geen extra risico, ik blijf dan liever tuis. De verwachte schaal spaghetti van Founé bleef uit, zodat ik pas tegen de avond mocht eten, Ina bracht een pannetje vlees en frieten.
De volgende ongeregeldheden in Bamako staan gepland 72 uur na het Tabaskifeest. Maar hopelijk keert de rust definitief terug. Vreemd genoeg heeft Mahmoud Dicko ondertussen zijn eis tot het aftreden van IBK laten vallen. Is dat waar? En hoe dan verder? Heeft hij de jeugd nog onder controle?
De volgende nieuwsbrief verwacht ik begin september.